Forma ciągła czasownika (-ing form) w języku angielskim
Forma ciągła czasownika powstaje przez dodanie końcówki -ing do bezokolicznika, czyli do takiej formy czasownika, którą znajdziemy w słowniku, np:
| bezokolicznik | + | ing | ⇒ | forma ciągła czasownika |
| cook | + | ing | ⇒ | cooking |
| walk | + | ing | ⇒ | walking |
| sit | + | ing | ⇒ | sitting |
| make | + | ing | ⇒ | making |
| try | + | ing | ⇒ | trying |
gerund czy participle
Formalnie rzecz ujmując, czyli technically speaking (!), słowa utworzone poprzez dodanie do bezokolicznika końcówki -ing, np. swimming, cooking, reading, playing, running, smoking, mają dwie funkcje. Mogą zachowywać się jak rzeczowniki (w tekście mówiliśmy o nich rzeczowniki odczasownikowe), i wtedy określane są terminem gerund (gerundium), a tłumaczenie na język polski to pływanie, gotowanie, czytanie, itd., albo przejmują funkcję przymiotnika lub imiesłowu, i wtedy właściwy termin gramatyczny to participle, a po przetłumaczeniu na język polski otrzymujemy odpowiednio formy pływając/pływający, gotując/gotujący, czytając/czytający, itd.
Na temat participles więcej informacji znajdziecie w osobnym dziale, ponieważ jest to dość obszerny temat.
Dla niecierpliwych i ciekawskich, którzy chcieliby już teraz dowiedzieć się więcej, mamy dwa przykłady, gdzie takie samo słowo ma dwie różne funkcje i inne tłumaczenie:
| a walking stick | laska, czyli ,,kij do chodzenia” (rzeczownik złożony, którego jednym z elementów jest gerund 'walking') |
| a walking encyclopaedia | chodząca encyklopedia, czyli osoba, która wszystko wie (present participle, który ma tutaj funkcję przymiotnika) |
Zostańmy na chwilę przy formie walking. W przykładach powyżej, walking zajmuje tę samą pozycję w zdaniu – przed rzeczownikiem. Forma ta może się jednak pojawić także w innych miejscach:
| Walking is good for your health. |
| Walking around the city, I met some interesting people. |
| I saw a man walking backwards. |
Czy potraficie odróżnić tutaj gerundium od participle? Tak jest! Gerundium występuje tylko w pierwszym zdaniu. Ma tu funkcję rzeczownika, który znaczy spacerowanie.
Czasownik z końcówką -ing ma też zastosowanie we wzorach czasownikowych, czyli verb patterns, o których tutaj wspominamy, ale znajdziecie je także w osobnej zakładce, specjalnie im poświęconej.
po których czasownikach używamy -ing
Forma ciągła -ing pojawia się jako dopełnienie po czasownikach wyrażającymi ogólne upodobania, np:
| love | kochać, uwielbiać |
| like | lubić |
| not mind | nie mieć nic przeciwko |
| not like | nie lubić |
| hate | nienawidzić |
| detest | nienawidzić |
| dislike | nie lubić |
| prefer | woleć |
| enjoy | lubić |
Przyjrzyjmy się przykładom:
| We love learning English. | Uwielbiamy uczyć się języka angielskiego. |
| We don't mind doing exercises. | Nie mamy nic przeciwko wykonywaniu ćwiczeń. |
| However, we detest learning by heart. | Jednakże, nienawidzimy uczyć się na pamięć. |
| We prefer having fun. | Wolimy dobrze się bawić. |
| We hate singing. | Nienawidzimy śpiewać. |
| Our music teacher doesn't like listening to us. | Nasz nauczyciel muzyki nie lubi nas słuchać. |
| We dislike getting up early. | Nie lubimy wcześnie wstawać. |
| We enjoy staying up late. | Lubimy późno chodzić spać. |
inne wyrażenia, z którymi używamy -ing
Forma ciągła -ing pojawia się też po niektórych innych wyrażeniach i czasownikach, np:
| there's no point (in) | nie ma sensu |
| it's (not) worth | (nie) warto |
| can't help | nie móc się powstrzymać |
| can't stand | nie móc znieść |
| give up | rzucić, zaprzestać |
| be keen on | lubić, być entuzjastą |
| be fond of | lubić, być entuzjastą |
| admit | przyznać się |
| avoid | unikać |
| celebrate | świętować, uczcić |
| defer | odraczać, opóźniać |
| delay | opóźniać |
| deny | zaprzeczać |
| fancy | mieć ochotę |
| consider | rozważać |
| finish | skończyć |
| postpone | przełożyć, przesunąć |
| forgive | wybaczyć |
| imagine | wyobrażać sobie |
| keep (on) | kontynuować |
| practise | ćwiczyć |
| prevent | zapobiegać |
| risk | ryzykować |
| suggest | sugerować, proponować |
| involve | wymagać, wiązać się z |
| entail | wiązać się z, pociągać za sobą |
Spójrzcie na przykłady:
| There is no point in shouting. No one could possibly hear us anyway. |
Nie ma sensu krzyczeć. Nie ma szansy, że ktoś nas usłyszy. |
| You should take part in the competitions. It's worth trying. |
Powinieneś wziąć udział w zawodach. Warto spróbować. |
| The film was so moving that I couldn't help crying all the time. | Film był tak poruszający, że nie mogłam się powstrzymać od płaczu. |
| I can't stand being interrupted when I'm talking. | Nie znoszę, jak ktoś mi przerywa, gdy mówię. |
| Do you fancy going to the cinema tonight? | Czy masz ochotę wyjść dziś wieczorem do kina? |
| Have you ever considered travelling to India? | Czy kiedykolwiek rozważałeś wyjazd do Indii? |
| You should definitively give up smoking. | Definitywnie powinnaś rzucić palenie. |
| Don't get discouraged - keep on trying! | Nie zniechęcaj się - próbuj nadal. |
| I wonder if they are keen on dancing. | Zastanawiam się, czy oni lubią tańczyć. |
| I myself am fond of dancing and singing. | Osobiście, lubię tańczyć i śpiewać. |
- ing po czasownikach określających zmysły
Czasownika z końcówką -ing użyjemy także z czasownikami odnoszącymi się do zmysłów, jeśli chcemy powiedzieć, że byliśmy świadkami części wykonywanej czynności.
| see | widzieć |
| watch | obserwować, oglądać |
| notice | zauważyć |
| hear | słyszeć |
Przeanalizujmy przykłady:
| The children saw their father hiding presents. | Dzieci widziały, jak ich ojciec chowa prezenty. (widziały część czynności ukrywania) |
| I just watched the water flowing. | Po prostu obserwowałem, jak płynie woda. (znów część czynności - nie mogę zobaczyć, jak cała woda przepłynie w rzece) |
| The police noticed some men breaking into a villa. | Policjanci zauważyli, jak kilku mężczyzn włamuje się do willi. (nie widzieli włamania od początku do końca, po prostu przyłapali ich w trakcie) |
| As I walked along the path, I heard birds singing. | Podczas gdy spacerowałam ścieżką, słyszałam śpiewające ptaki. (przed moim przyjściem śpiewały i po odejściu też nie przestaną) |
-ing jako podmiot
Czasowniki z końcówką -ing jako rzeczowniki odczasownikowe, czyli mogą wystąpić w roli podmiotu, bo są to nazwy czynności i odpowiadają na pytanie „co”, np:
| Running is good for your health. | Bieganie jest dobre dla zdrowia. |
| Is smiling important in everyday situations? | Czy uśmiechanie się jest ważne w codziennych sytuacjach? |
| Studying and working at the same time can be hard. | Równoległe studiowanie i pracowanie może być trudne. |
| Asking questions is a good way to learn. | Zadawanie pytań jest dobrym sposobem na naukę. |
| Sitting in an armchair and watching TV can be boring. | Siedzenie w fotelu i oglądanie telewizji może być nudne. |
-ing po przyimkach
Formy ciągłej -ing trzeba też użyć po przyimkach, tj. in, on, for, with, at, to, about i innych, np:
| I am interested in playing computer games. | Interesuję się graniem w gry komputerowe. |
| My uncle is addicted to smoking. | Mój wujek jest uzależniony od palenia. |
| I would love to be brilliant at swimming. | Bardzo chciałabym dobrze pływać. |
| In time, I got used to living in the country. | Z czasem przyzwyczaiłem się do życia na wsi. |
| The man is blamed for stealing a sum of money. | Ten człowiek jest oskarżony o kradzież pewnej sumy pieniędzy. |
a także kiedy podajemy, jakiemu celowi coś służy, z przyimkiem for:
| What's the name of that tool for peeling vegetables? | Jak się nazywa to narzędzie do obierania warzyw? |
| What do you use for polishing the floors? | Czego używasz do polerowania podłóg? |
| It's the best thing for removing grease stains. | To najlepsza rzecz do usuwania plam z tłuszczu. |
| This brush is perfect for cleaning carpets. | Ta szczotka jest idealna do czyszczenia dywanów. |
| It's a tool for making holes in leather belts. | To jest narzędzie do robienia dziurek w skórzanych paskach. |
-ing po czasownikach go i come
Po czasownikach come i go używamy formy -ing z czasownikami, które odnoszą się do czynności rekreacyjnych i sportów, np.
| go windsurfing |
| go riding |
| go fishing |
| go sailing |
| go jogging |
| go swimming |
| go climbing |
Zaliczyć tu można robienie zakupów:
| go shopping |
Jak to wygląda w zdaniach?
| Would you like to go swimming tomorrow? | Chciałabyś jutro pójść popływać? |
| Come fishing with us. It'll be fun. | Chodź z nami na ryby. Będzie fajnie. |
| I often go jogging before work. | Często biegam przed pracą. |
| Shall we go shopping together? | Pójdziemy razem na zakupy? |
| Why don't we go climbing at the weekend? | Może w weekend pojedziemy się gdzieś powspinać? |
wyrażenie do the -ing
Formy ciągłej -ing użyjemy z czasownikiem do, kiedy mówimy o jakichś zadaniach, pracach:
| Will you do the washing-up tonight? | Pozmywasz dziś naczynia? |
| It's my turn to do the shopping. | Moja kolej, żeby zrobić zakupy. |
| Who does the cooking in your family? | Kto w twojej rodzinie zajmuje się gotowaniem? |
| I can do the ironing if you make breakfast. | Mogę poprasować, jeśli ty zrobisz śniadanie. |
| It's time I did some writing. The publisher is waiting for the next chapters of my new novel. | Pora, żebym coś napisał. Wydawca czeka na kolejne rozdziały mojej nowej powieści. |
-ing w zdaniach z what about i how about
-ing będzie też właściwą formą czasownika w zdaniach, które najczęściej są propozycjami:
| How/What about inviting Judy? Everyone likes her. | A może by zaprosić Judy? Wszyscy ją lubią. |
| How/What about buying him a French phrase book? He's going to Paris in July. | A może by mu kupić rozmówki francuskie? W lipcu jedzie do Paryża. |
| How/What about taking a taxi? We could still make it then. | A może by wziąć taksówkę? Moglibyśmy wtedy jeszcze zdążyć. |
| How/What about sending Tom a birthday card? | A może by wysłać Tomowi kartkę urodzinową? |
| How/What about teaching Toby to fetch? | A może by nauczyć Toby'ego aportować? |
-ing w zakazach
Formę ciągłą -ing możemy zobaczyć na tablicach w miejscach publicznych:
| No swimming. | Zakaz pływania. |
| No smoking. | Zakaz palenia. |
| No cycling. | Zakaz jazdy na rowerze. |
| No parking. | Zakaz parkowania. |
| No drinking. | Zakaz picia. |
-ing po like, gdy wymieniamy przykłady
Formy -ing użyjemy też po słówku like , które znaczy na przykład, takie, jak:
| Why don't you try something else, like contacting potential employers directly? | Dlaczego nie spóbujesz czegoś innego, na przykład skontaktować się bezpośrednio z potencjalnymi pracodawcami? |
| Don't you have anything better to do, like doing your homework? | Nie masz nic innego do roboty, na przykład odrobić lekcje? |
| There are other issues to discuss, like sending the kids on holiday. | Są inne sprawy do omówienia, takie jak posłanie dzieci na wakacje. |
| Why don't you suggest something else, like going to the theatre or seeing a new exhibition? | Dlaczego nie zaproponujesz czegoś innego, np. wyjścia do teatru lub obejrzenia jakiejś nowej wystawy? |
-ing po czasownikach need, want, require
Forma -ing ma też zastosowanie po czasownikach need, want, a także require w znaczeniu wymagać, potrzebować:
| Your daughter just needs some encouraging. | Twoja córka potrzebuje tylko trochę zachęty. |
| The roof needs repairing. Can you see to it? | Dach wymaga naprawy. Zajmiesz się tym? |
| The hinges need oiling. I can't stand the squeaking sound they're making. | Zawiasy wymagają naoliwienia. Nie mogę znieść tego skrzypiącego dźwięku, który wydają. |
| Don't you think these shoes need mending? Your feet show through the holes! | Nie sądzisz, że te buty wymagają naprawy? Twoje stopy wystają przez dziury! |
| The kitchen wants painting. It's ten years since the flat was decorated. | Kuchnia wymaga pomalowania. Mija dziesięć lat, odkąd mieszkanie było remontowane. |
-ing z czasownikiem to be
-ing dopełnia także czasownik to be (ta funkcja po angielsku to complement):
| His favourite activity is cleaning his collection of toy cars. | Jego ulubionym zajęciem jest czyszczenie kolekcji samochodzików. |
| It's not cooking that I hate, it's washing the dishes. | To nie gotowania nienawidzę, tylko mycia naczyń. |
| The most boring thing I can think of is ironing. | Najnudniejszą rzeczą, która przychodzi mi do głowy, jest prasowanie. |
| My pet hate is being told what to do. | Najbardziej nie znoszę, kiedy mówi mi się, co mam robić. |
| What irritates me most is being interrupted all the time. | To, co mnie najbardziej irytuje, to kiedy mi się cały czas przerywa. |
rzeczownik -ing z przedimkiem czy bez
Najczęściej rzeczownik odczasownikowy zachowuje się jak rzeczownik niepoliczalny, przed którym nie wstawiamy przedimka. Tak dzieje się, gdy ma on odniesienie ogólne, jak w przytoczonym wcześniej przykładzie, który mówi o walorach spacerowania:
| Walking is good for your health. | Spacerowanie jest dobre dla zdrowia. |
Inne przykłady:
| Cooking is great fun for me. | Gotowanie to dla mnie wielka przyjemność. |
| I love swimming. | Uwielbiam pływanie. |
| Mike is good at repairing things. | Mike jest dobry w naprawianiu różnych rzeczy. |
Są jednak wyjątki. Po pierwsze, kilka słów zakończonych na -ing to również rzeczowniki policzalne, a zatem tworzą liczbę mnogą i jak najbardziej możemy przed nimi wstawić przedimek, np.
| a painting | obraz |
| a drawing | rysunek |
| a reading | odczyt |
| a recording | nagranie |
Spójrzcie na przykłady:
| I love reading. | Uwielbiam czytanie. |
| The poet gave a reading of his latest poems. | Poeta dał odczyt swoich ostatnich wierszy. |
| Do you remember the poetry reading we went to last week? | Pamietasz ten odczyt poezji, na którym byliśmy w zeszłym tygodniu? |
| I often go to poetry readings. | Często chodzę na odczyty poezji. |
| Painting is Monica's hobby. | Malowanie to hobby Moniki. |
| I have a painting by Joanna Sarapata. | Mam obraz Joanny Sarapaty. |
| The painting you gave me is lovely. | Obraz, który mi dałeś, jest śliczny. |
| I love these paintings. | Bardzo mi się podobają te obrazy. |
| I want to take up drawing. | Chcę się zająć rysowaniem. |
| Pick up a drawing we could post on the website. | Wybierz jakiś rysunek, który moglibyśmy opublikować na stronie internetowej. |
| What happened to the drawing that was here? | Co stało się z tym rysunkiem, który był tutaj? |
| These are very good drawings. Are they yours? | To bardzo dobre rysunki. Twoje? |
| Is recording weddings on video still popular? | Czy nagrywanie slubów na video jest nadal popularne? |
| I found a recording of Josh singing sea shanties. Hilarious! | Znalazłem nagranie, na którym Josh śpiewa szanty. Komiczne! |
| Did you listen to the recording I recommended? | Słuchałeś tego nagrania, które ci poleciłem? |
| I hope those old recordings will be reissued. | Mam nadzieję, że tamte stare nagrania zostaną ponownie wydane. |
Poza tym, rzeczownik odczasownikowy może pojawić się z określeniami this, a lot of, a little i some oraz z przymiotnikami dzierżawczymi:
| What's all this shouting about? | Po co ten cały krzyk? |
| In winter, I enjoy a little climbing at weekends. | Zima lubię się trochę powspinać w weekendy. |
| His denying everything will get him nowhere. | (Jego) zaprzeczanie wszystkiemu nic mu nie da. |
| I need to do some shopping. | Muszę zrobić jakieś zakupy. |
| I did a lot of reading at university. | Na studiach dużo czytałam. |
