Jak zostać tłumaczem przysięgłym
Jak zostać tłumaczem przysięgłym
27 stycznia 2005 roku weszła w życie Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz.U. z 2004 r. nr 273 poz. 2702), która wprowadziła wiele znaczących zmian regulujących wykonywanie zawodu tłumacza przysięgłego. Do podstawowych modyfikacji należy wprowadzenie obowiązkowego egzaminu oraz pozostawienie ustawowej wysokości stawek jedynie dla określonej grupy podmiotów państwowych.
Ustawa w obecnym kształcie reguluje warunki nabywania uprawnień do zawodu, określa zasady jego wykonywania, jak również obowiązki i uprawnienia tłumaczy.
Kto może zostać tłumaczem przysięgłym
Na to pytanie odpowiada Art. 2. Ustawy, według którego tłumaczem przysięgłym może zostać osoba fizyczna, znająca język polski, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, niekarana (za przestępstwo umyślne, przestępstwo skarbowe lub za nieumyślne przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu obrotu gospodarczego), która:
1) ma obywatelstwo polskie albo obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub, na zasadach wzajemności, obywatelstwo innego państwa;
5) ukończyła magisterskie studia wyższe na kierunku filologia lub ukończyła magisterskie studia wyższe na innym kierunku i studia podyplomowe w zakresie tłumaczenia, odpowiednie dla danego języka;
6) złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin z umiejętności tłumaczenia z języka polskiego na język obcy oraz z języka obcego na język polski, zwany dalej "egzaminem na tłumacza przysięgłego".
Ustawa z jednej strony rozszerza możliwość wykonywania zawodu na tłumaczy nieposiadających obywatelstwa polskiego, a jednocześnie wprowadza ostrzejsze wymagania (m.in. obowiązkowy egzamin oraz wymóg ukończenia kierunkowych studiów wyższych).
Przed wejściem w życie nowej ustawy obowiązki oraz uprawnienia tłumaczy przysięgłych regulowało rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 czerwca 1987 r. w sprawie biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych (Dz. U. Nr 18 poz. 112 wraz z późniejszymi zmianami).
Procedurą kwalifikacji kandydatów na tłumaczy przysięgłych zajmowały się sądy okręgowe. Kandydaci byli zobowiązani do złożenia odpisu dyplomu ukończenia uczelni, przedstawienia dowodów swojego dotychczasowego dorobku tłumaczeniowego, opinii klientów lub innych osób. Do wniosku załączane było również zaświadczenie o niekaralności. W niektórych sądach przeprowadzano rozmowy kwalifikacyjne z tłumaczami, najczęściej robił to prezes sądu lub sędzia wizytator. Sąd okręgowy w Warszawie przeprowadzał również egzaminy. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, przyszłego tłumacza czekało ślubowanie i zakup repertorium oraz pieczęci osobistej (wytwarzanej przez Mennicę Państwową).
Podstawowa zmiana - egzamin przed komisją
Ustawa zmieniła tryb przyznawania uprawnień tłumacza przysięgłego. W myśl art. 3. Ustawy konieczne jest zdanie egzaminu przed Państwową Komisją Egzaminacyjną, którą powołuje Minister Sprawiedliwości.
Nabywanie uprawnień
Pozytywny wynik egzaminu to podstawa uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu. Poza tym tłumacz przysięgły musi złożyć ślubowanie oraz uzyskać wpis na listę tłumaczy przysięgłych, aby móc rozpocząć działalność. Jako potwierdzenie uprawnień tłumacz przysięgły otrzymuje świadectwo wydane przez Ministra Sprawiedliwości.
Ślubowanie
Tłumacz przysięgły składa wobec Ministra Sprawiedliwości ślubowanie według następującej roty:
"Mając świadomość znaczenia moich słów i odpowiedzialności przed prawem, przyrzekam uroczyście, że powierzone mi zadania tłumacza przysięgłego będę wykonywać sumiennie i bezstronnie, dochowując tajemnicy państwowej i innej tajemnicy prawnie chronionej oraz kierując się w swoim postępowaniu uczciwością i etyką zawodową".
Po złożeniu ślubowania tłumacz przysięgły składa podpis pod jego rotą.
Nadzór i koordynacja
Instytucją zajmującą się sprawami tłumaczy przysięgłych jest wydział tłumaczy przysięgłych w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Departament Organizacyjny
Wydział tłumaczy przysięgłych
Ministerstwo Sprawiedliwości
al. Ujazdowskie 11
00-950 Warszawa
tel. (022) 23 90 625
(022) 23 90 624
(022) 23 90 626 (dot. egzaminów)
(022) 23 90 628