Konstrukcje czasownikowe w języku angielskim

Przedstawiamy kilka konstrukcji czasownikowych, czyli struktur, w których jednym z elementów jest czasownik. Konstrukcje te mają  ważne miejsce w języku angielskim i warto im się przyjrzeć bliżej. Poświęcamy im też uwagę w innych miejscach naszego serwisu, a tutaj zebraliśmy je pod wspólną nazwą.

konstrukcja to be going to

Konstrukcja to be going to do something jest jedną z form wyrażania przyszłości w języku angielskim. Pozwala przekazać informację o planach — kiedy chcemy powiedzieć, że coś zrobimy i że jest to już przemyślana decyzja. Konstrukcji to be going to do something użyjemy też do wyrażenia sytuacji, w których okoliczności wskazują na to, że coś się wydarzy, np:

Ponieważ konstrukcja opiera się na czasowniku to be, w pytaniach zastosujemy inwersję, np:

Przeczenia utworzymy oczywiście przez dodanie not do to be:

Ponieważ to be going to do something jest formą wyrażania przyszłości, nasuwa się pytanie, czym różni się ta struktura od przyszłości wyrażonej przez will czy Present Continuous. Zachęcamy do zapoznania się z informacjami na temat różnych sposobów mówienia o przyszłości, które znajdziecie w innych miejscach naszego serwisu.

konstrukcja would like to

• would like + to-infinitive

Kolejną konstrukcją czasownikową jest would like + to-infinitive. Mowa wtedy o tym, co byśmy chcieli, żeby się wydarzyło, np:

Ponieważ czasownik modalny would może przybierać skróconą formę w połączeniu z zaimkami osobowymi, w mowie codziennej najczęściej spotkamy się właśnie z taką wersją:

• would like + to-infinitive w pytaniach i przeczeniach

Pytania w tej konstrukcji tworzymy przez inwersję:

Przeczenia — jak się zapewne domyślacie — powstają przez dodanie not do would, co w wersji skróconej daje wouldn't:

• would like somebody/something + to-infinitive

Można też mieć życzenie wobec kogoś lub czegoś. Powyższy wzór zdania rozszerzymy wtedy o dopełnienie, co da would like somebody/something + to-infinitive, czyli:

Konstrukcje z would like przydadzą się m.in. do wyrażenia próśb, np:

konstrukcja to be able to

Konstrukcja to be able to pojawia się przy okazji czasowników can i could.

Wyobraźmy sobie, że chcielibyśmy powiedzieć takie zdanie:

Jeśli zapoznaliście się z wyżej omawianą konstrukcją would like + to-infinitive wiecie już , że po angielsku wyglądałoby to tak:

Proste, prawda? A jeśli zamiast czasownika pojechać, chcielibyśmy użyć czasownika umieć?

Czy w tej sytuacji również moglibyśmy zastosować wzór z naszego przykładu o wyjeździe nad morze? Sprawdźmy:

Nie, nie, nie! Od razu skreślamy tę wersję, żeby nikomu się nie utrwaliła błędna forma. A dlaczego jest błędna? Musimy tu odwołać się do zasad, które dotyczą użycia czasowników modalnych, bo do takich należy czasownik can.

Zasada nr 1: Czasowniki modalne nie występują jako to-infinitive.

Kiedy struktura w zdaniu wymaga użycia tej formy, stosuje się jakieś zabiegi, np. czasownik can wymienia się na be able to.

A zatem nasz przykład będzie miał taki angielski odpowiednik:

Zasada nr 2: Czasowniki modalne nie występują jeden obok drugiego.

A zatem znowu — tam, gdzie ze względu na znaczenie byłoby konieczne postawienie obok siebie dwóch czasowników modalnych, trzeba zastosować jakiś wybieg. Z pomocą znów przychodzi czasownik be able to:

Zasada nr 3: Czasowniki modalne nie tworzą formy z końcówką -ed/-d (w związku z tym również przeczenia i pytania z operatorami nie wchodzą w grę).

Jak zatem rozwiązać kwestię czasownika móc, umieć w czasach, które wymagają użycia tzw. drugiej lub trzeciej formy czasownika?

Po pierwsze, w niektórych kontekstach sprawdza się czasownik could. Koniecznie przeczytajcie, co o nim napisaliśmy w odrębnej zakładce. Tutaj tylko pokrótce przypomnimy, że:

Could można wykorzystać np. do mówienia o umiejętności w czasie przeszłym:

Inne zastosowanie czasownika could dla przeszłości to gdy mówimy o potencjalnych możliwościach:

Czasownika could używamy też, gdy określamy stopień prawdopodobieństwa jakiegoś minionego zdarzenia, np:

A co z innymi sytuacjami, w których could też nam nie pomoże? Wtedy przyda się... be able to. Tak, znowu! Spójrzcie na przykłady:

could czy be able to

Czasownikbe able to może oczywiście wystąpić w formie czasu przeszłego, czyli:

Nasuwa się tu pytanie, czym się to różni od czasownika could, którego — jak pisaliśmy wyżej — również używamy do mówienia o przeszłości?

Cieszymy się, że zachowujecie czujność i już spieszymy z wyjaśnieniem. Formę was/were able to wybieramy w sytuacjach, gdy chcemy podkreślić, że jakaś czynność została wykonana, czyli byliśmy w stanie i zdołaliśmy coś zrobić, np:

W tych przykładach równoważne znaczeniowo byłyby czasowniki manage to, succeed in, ale nie could, ponieważ could stosujemy, gdy mowa jest o ogólnej umiejętności.

Natomiast w formie przeczącej możliwe jest użycie zarówno wasn't/weren't able to , jak i couldn't:

konstrukcja to be used to

Kolejna struktura gramatyczna znaczy być do czegoś przyzwyczajonym (inaczej być nawykłym):

Jak widzicie, jej obowiązkowe elementy to czasownik to be (oczywiście w zdaniu odmienimy go przez osoby), do którego dodajemyused + to oraz gerundium, czyli rzeczownik odczasownikowy (doing) lub zwykły rzeczownik, np:

Podstawą do tworzenia przeczeń (a także pytań) jest czasownik to be, który jest jednym z elementów tej konstrukcji. Spójrzcie na przykłady w czasie teraźniejszym i przeszłym:

• pytania

• przeczenia

get used to doing something

Często mylona z be used to  jest struktura, którą tłumaczymy przyzwyczaić się do (robienia) czegoś. Tutaj zamiast czasownika to be mamy get:

Doing ujęliśmy w nawias, bo ta forma jest tu opcjonalna — możemy użyć także rzeczownika, czyli:

Kiedy już zapamięta się ten wzór, wystarczy odpowienio odmienić czasownik get, tzn. użyć czasu lub struktury gramatycznej, która jest potrzebna do wyrażenia naszej myśli, a potem wstawić pozostałe elementy:

had better

Jeśli znacie operator have i jego przeszłą formę had, wiecie zapewne, że wymagają one użycia III formy czasownika (np. have gone, had done). Jest jednak w języku angielskim struktura, która zupełnie burzy ten porządek. Służy do udzielania rad, ostrzeżeń, napomnień i wygląda tak:

Jak widzicie, czasownik had użyty jest tutaj z bezokolicznikiem. Taka forma obowiązuje dla wszystkich osób liczby pojedynczej i mnogiej. Oto kilka przykładów:

• przeczenia

Formę przeczącą tworzymy przez dodanie not, ale — uwaga! — nie doczepiamy not do had, tylko wstawiamy po better a przed bezokolicznikiem:

make somebody do something

Jeśli chcemy powiedzieć, że jakaś sytuacja czy działanie wywołuje u kogoś reakcję, przyda się znajomość make somebody do something, np:

Inny kontekst, w którym używamy tego wyrażenia, to gdy mówimy o przymuszaniu kogoś do zrobienia czegoś, np: