Czasowniki statyczne i dynamiczne w języku angielskim
Czasowniki podstawowe, poza podziałem na regularne i nieregularne, można podzielić na statyczne (stative) i dynamiczne (dynamic). Czasowniki statyczne odnoszą się do stanu, a dynamiczne do czynności. Co to dokładnie znaczy?
czasowniki statyczne w języku angielskim
Czasowniki statyczne odnoszą się do stanu, a więc można nimi wyrazić:
- uczucia i emocje, np:
love kochać like lubić hate nienawidzić adore ubóstwiać appreciate doceniać dislike nie lubić loathe nienawidzić, brzydzić się - preferencje, pragnienia, np:
prefer woleć, preferować want chcieć need potrzebować desire pożądać, pragnąć wish pragnąć, chcieć, życzyć sobie - postrzeganie zmysłami, np:
see widzieć hear słyszeć smell 1) pachnieć
2) czuć zapachtaste mieć smak - istnienie, posiadanie, np:
have mieć be być possess posiadać appear wydawać się seem wydawać się belong należeć own posiadać exist istnieć - myślenie, przekonania, opinie, wiedzę, np:
think | myśleć, że uważać, że |
understand | rozumieć |
believe | wierzyć |
agree | zgadzać się |
disagree | nie zgadzać się |
know | wiedzieć |
recognize | rozpoznać |
suppose | przypuszczać |
doubt | wątpić |
forget | zapomnieć |
remember | pamiętać |
suspect | podejrzewać |
imagine | wyobrażać sobie |
mean | mieć na myśli |
-
miary, zawartość
consist zawierać consist of składać się z include zawierać, włączać, obejmować lack brakować -
inne
matter mieć znaczenie depend zależeć cost kosztować mean znaczyć deserve zasługiwać
czasowniki dynamiczne w języku angielskim
Czasowniki dynamiczne służą do:
- wyrażenia czynności, które mają początek i koniec i które mogą zależeć od naszej decyzji, np:
cook | gotować |
watch | oglądać |
play | grać |
dance | tańczyć |
try | próbować |
check | sprawdzać |
make | robić |
change | zmieniać |
- wyrażenia zmieniającej się sytuacji lub procesu, na który nie zawsze mamy wpływ, ale która ma swój początek i koniec, np:
get | stawać się, robić się |
grow | stawać się, robić się |
lose | tracić (np. cierpliwość) |
die | umierać |
become | stawać się, zostać czymś/kimś |
angielskie czasowniki statyczne i dynamiczne — cechy
Do czego potrzebna jest wiedza o takim rozróżnieniu, bo przecież nie tylko do pochwalenia się zapamiętaną listą czasowników statycznych i dynamicznych? Otóż cechy czasownika mają konsekwencje gramatyczne. Czasowniki statyczne, czyli te, które odnoszą się do stanu, nie tworzą form ciągłych, a zatem nie możemy wyrazić stanu w żadnym czasie Continuous. Dla stanów przeznaczone są tylko czasy Simple, czyli np:
dobrze | I need your help. | Potrzebuję twojej pomocy. |
źle |
dobrze | Did he understand you? | Rozumiał cię? |
źle |
dobrze | This house has belonged to my family for ages. | Ten dom od wielu lat należy do mojej rodziny. |
źle |
dobrze | I don't hear you. =I can't hear you |
Nie słyszę cię. |
żle |
Jak być może zauwaźyliście, przy czasowniku hear podaliśmy dwie wersje angielskiego zdania. To dlatego, że czasowniki związane ze zmysłami mogą wystąpić w czasach Simple, z operatorami w pytaniach i przeczeniach, albo z czasownikiem can/can't (w czasie przeszłym could/couldn't):
I didn't see anybody there. | Nikogo tam nie widziałem. |
I couldn't see anybody there. |
Natomiast czasowniki dynamiczne, czyli większość czasowników, które znajdziecie w słowniku, mogą wystąpić zarówno w czasach Simple, jak i Continuous, np:
watch | What are you watching? |
We watched TV all day yesterday. | |
make | I'm making a cake. It should be ready in about an hour. |
Last year I made the biggest mistake in my life. | |
change | Why are you changing the subject? |
We've changed our main supplier. | |
get | It was getting late, so we decided to go home. |
It quickly got dark and we had to turn back. | |
lose | I'm losing patience for this guy. He's getting on my nerves. |
I've lost interest for politics. |
angielskie czasowniki, które mogą być statyczne lub dynamiczne
Oczywiście, jak to w języku angielskim (oraz prawdopodobnie we wszystkich innych językach), są pewne smaczki.
Wśród czasowników znajdziemy kilka, które w pewnych kontekstach są statyczne, a w innych stają się czasownikami dynamicznymi. To, że czasownik czasem odnosi się do stanu, a innym razem wyraża działanie, wiąże się oczywiście ze zmianą znaczenia oraz właściwościami gramatycznymi. Spójrzcie na przykłady takich czasowników.
statyczny | have | mieć |
dynamiczny | have a swim | pływać |
have a bath | kąpać się | |
have a cigarette | palić papierosa | |
have a great time | świetnie się bawić |
Sprawdźmy, jak to wygląda w zdaniach:
I have two kids |
Mam dwoje dzieci | |
ale | I'm having a bath. | Biorę kąpiel. |
We had too little time to talk. |
Mieliśmy za mało czasu, żeby porozmawiać. | |
ale | We were having a great time. | Świetnie się bawiliśmy. |
Inne przykłady:
statyczny | smell | 1) pachnieć 2) czuć zapach |
dynamiczny | smell | wąchać |
Czyli:
Those roses smelt wonderful. |
Tamte róże cudownie pachniały. | |
I smell gas. I can smell gas. |
Czuję gaz. | |
ale | Why are you smelling my socks?! | Dlaczego wąchasz moje skarpetki?! |
statyczny | think | myśleć, że uważać, że |
dynamiczny | think | zastanawiać się nad czymś rozmyślać o czymś |
Czyli:
She thinks I'm stupid. |
Ona myśli, że jestem głupi. | |
ale | We're thinking of moving to Canada. | Zastanawamy się nad przeprowadzką do Kanady. |
statyczny | weigh | ważyć |
dynamiczny | weigh | ważyć coś (stawiać na wadze) |
Czyli:
Diane weighs 50 kilos. |
Diane waży 50 kilo. | |
ale | Diane is weighing herself. | Diane się waży. |
statyczny | taste | mieć smak smakować |
dynamiczny | taste | sprawdzać smak, próbować, jak coś smakuje |
Czyli:
This cake tastes delicious! |
To ciasto pysznie smakuje. | |
ale | I'm tasting your cake. | Próbuję twojego ciasta. |
statyczny | see | widzieć |
dynamiczny | see | widzieć się z kimś (spotkać się) |
Czyli:
I see you! Why are you hiding? I can see you! Why are you hiding? |
Widzę cię! Dlaczego się chowasz? | |
ale | I'm seeing John tomorrow morning. | Jutro rano widzę się z Johnem. |
statyczny | be | być |
dynamiczny | be | zachowywać się |
Czyli:
My little brother is very responsible for his age. |
Mój młodszy brat jest bardzo odpowiedzialny na swój wiek. | |
ale | Why are you being so irresponsible? You're not usually like that. | Dlaczego zachowujesz się teraz tak nieodpowiedzialnie? Zwykle taki nie jesteś. |
Inne czasowniki, które w zależności od znaczenia są statyczne (1) lub dynamiczne (2):
mean | 1) mieć znaczenie; mieć na myśli 2) zamierzać |
come from | 1) pochodzić skądś 2) jechać skądś |
love | 1) kochać, uwielbiać 2) cieszyć się czymś, odbierać pozytywnie w danej chwili |
look | 1) wyglądać 2) patrzeć |
appear | 1) wydawać się 2) wystąpić, pojawić się |
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że zilustrowana powyżej zasada, zgodnie z którą czasowniki statyczne nie występują w czasach Continuous nie wyklucza użycia tych czasowników z końcówką -ing w innych konstrukcjach, którym poświęcamy osobne miejsce:
strona bierna | A new school is being built nearby. | W pobliżu budowana jest właśnie nowa szkoła. |
participle clause | Having four kids, it's difficult to find time for oneself. | Mając dwoje dzieci, ciężko jest znaleźć czas dla siebie. |
gerund (np. jako podmiot) | Recognizing one's weaknesses is the first step to self-improvement. | Rozpoznanie swoich słabości jest pierwszym krokiem do samodoskonalenia. |
gerund (po niektórych czasownikach) | He insisted on including him in the group. | Nalegał na włączenie go do grupy. |