Czasowniki przechodnie i nieprzechodnie w języku angielskim

Osoby, które uczą się języka angielskiego, zazwyczaj skupiają się na podziale czasowników na regularne i nieregularne. Być znacie inne cechy czasowników, którym poświęcamy także uwagę w naszym serwisie. Dołożymy do nich jeszcze jeden podział. Czy pamiętacie z lekcji gramatyki języka polskiego pojęcia czasownik przechodni i czasownik nieprzechodni. Spokojnie! Nie ma się co jeżyć, nie zamierzamy Was odpytywać. ;) Wspominamy ten temat, bo w języku angielskim czasowniki też można tak podzielić, a wiedza o tym czasem jest przydatna. Samo zagadnienie nie jest tak trudne, jak mogłoby się wydawać.

czasowniki angielskie z dopełnieniem — transitive verbs

Czasowniki przechodnie po angielsku nazywają się transitive verbs. Co trzeba o nich wiedzieć? Łatwo zapamiętać, że czasownik przechodni to taki, który ze strony czynnej może przejść w stronę bierną. A kiedy takie przejście jest możliwe? Kiedy w zdaniu w stronie czynnej mamy dopełnienie bliższe. Już spieszymy, żeby Wam to wyjaśnić.

Spójrzcie na poniższe zdanie:

Marek przyniósł.

Zgodzicie się chyba, że gdyby ktoś nam to oznajmił, spojrzelibyśmy na niego z osłupieniem. Na usta ciśnie się od razu:

Ale co??? Co przyniósł?

Odpowiedzią na to pytanie jest właśnie dopełnienie bliższe. Czasownik przynieść (ang. bring) jest jednym z czasowników, które wymagają użycia dopełnienia bliższego dla przekazania pełnego komunikatu:

Mark brought some flowers. Mark przyniósł kwiaty.

Innym przykładem może być czasownik find, czyli znaleźć. Zgodzicie się chyba, że chwalimy się znalezieniem czegoś (lub kogoś, np. wymarzonego partnera czy partnerki). A zatem find wymaga dopełnienia:

I found this key behind the armchair. Znalazłem ten klucz za fotelem.

Inne czasowniki z tej grupy to np:

prefer woleć
make robić
love kochać
like lubić
emphasise podkreślić
analyse analizować
examine badać
inform informować
blame obwiniać
describe opisać
annoy denerwować
need potrzebować
telephone dzwonić, telefonować
discuss omówić, przedyskutować
raise podnieść
want chcieć
receive dostać, otrzymać
contact skontaktować się
greet witać
take wziąć
use używać, korzystać
consider rozważyć

Spójrzcie na kilka przykładów w zdaniach:

I'll bring more chairs. Przyniosę więcej krzeseł.
We informed everyone about the changes. Poinformowaliśmy wszystkich o zmianach.
You can't blame Josh for all your misfortunes. Nie możesz winić Josha za wszystkie swoje niepowodzenia.
We need more time to finish the project. Potrzebujemy więcej czasu na skończenie projektu.
The host greeted us in the hall. Gospodarz przywitał nas w holu.

jak rozpoznać transitive verb

Jeśli zatem chcemy ustalić, czy czasownik jest przechodni, wystarczy sprawdzić, czy można do niego zadać pytanie who? lub what? (kogo? czego? co?)

What will you bring? More chairs.
Who did you inform? Everyone.
Who can't you blame? Josh.
What do you need? More time.
Who did he greet? Us.

Obecność dopełnienia umożliwia zamianę zdań na stronę bierną — dopełnienie za zdania w stronie czynnej staje się podmiotem w zdaniu w stronie biernej:

More chairs will be brought. Zostanie przyniesione więcej krzeseł.
Everyone was informed about the changes. Wszyscy zostali poinformowani o zmianach.
Josh can't be blamed for all your misfortunes. Josh nie może być obwiniany za wszystkie twoje niepowodzenia.
More time is needed to finish the project. Potrzeba więcej czasu, żeby skończyć ten projekt.
We were greeted in the hall. Powitano nas w holu.

czasowniki angielskie bez dopełnienia — intransitive verbs

Intransitive verbs, czyli czasowniki nieprzechodnie — uwaga, pewnie się tego nie spodziewacie :) — mają cechy przeciwne do czasowników przechodnich. Używamy ich bez dopełnienia, co oznacza oczywiście, że nie pojawią się w stronie biernej.

Do czasowników nieprzechodnich należą np:

die umrzeć
arrive przybyć, przyjechać
occur zdarzyć się
disappear zniknąć
hesitate wahać się
sneeze kichać
appear pojawić się
faint zemdleć
rain padać (o deszczu)
lie kłamać
happen wydarzyć się
go iść
fall spaść
rise rosnąć, podnieść się

Spójrzcie teraz na przykładowe zdania:

My neighbour died last week. Mój sąsiad zmarł w zeszłym tygodniu.
Mark arrived just before noon. Mark przyjechał tuż przed południem.
Sue suddenly felt dizzy and fainted. Sue nagle zakręciło się w głowie i zemdlała.
You have been lying all the time! Cały czas kłamałeś!
The man walked away and disappeared in the crowd. Mężczyzna odszedł i zniknął w tłumie.
It didn't rain here last summer. Zeszłego lata nie padało tu.
The price of petrol has risen again. Cena benzyny znowu wzrosła.

Zgodzicie się chyba, że w tym przypadku do czasowników nie można zadać pytania kogo? czego? co?

Nie zapytamy przecież: Kogo umarł? Umarł i kropka (dosłownie i w przenośni). Nie zapytamy: Co zemdlała? I tak dalej.

Wątpliwość być może pojawi się wobec czasownika happenwydarzyć się, stać się, bo przecież zadajemy pytanie:

Co się stało?

Zwróćcie jednak uwagę, że w tym przypadku jest to pytanie o podmiot, nie o dopełnienie. Odpowiemy:

Something terrible happened.

Uzupełniliśmy zatem podmiot. Gdyby something terrible było dopełnieniem, zdanie musiałoby wyglądać jak poniżej, co jest niepoprawne:

Happened something terrible.

czasowniki, które występują z dopełnieniem lub bez

Niektóre czasowniki angielskie mogą być przechodnie lub nieprzechodnie. Do tej grupy zaliczymy np.

begin zacząć (się)
finish skończyć (się)
eat jeść
dance tańczyć
change zmienić (się)
win wygrać
help pomagać
run biegać
stop zatrzymać (się)
open otworzyć (się)
close zamknąć (się)
fill wypełnić (się)
write pisać
know wiedzieć, znać
sell sprzedać (się)
drive jechać autem, prowadzić
enter wejść

Oto kilka z nich w przykładach, które pokazują, na czym polega różnica. Zdania z czasownikiem przechodnim oznaczyliśmy literą T, a jeśli czasownik w przykładzie jest nieprzechodni, czyli nie używamy z nim dopełnienia, pojawia się litera I:

We're selling a lot of the new cakes. (T) Sprzedajemy bardzo dużo tych nowych ciastek.
The new cakes are selling very well. (I) Te nowe ciastka sprzedają się bardzo dobrze.

Can we change some details in our agreement? (T) Czy moźemy zmienić parę szczegółów w naszej umowie?
He's changed a lot over the years. (I) Przez te lata bardzo się zmienił.

Our team surprisingly won the match. (T) Nasza drużyna nieoczekiwanie wygrała mecz.
We've won! (I) Wygraliśmy!

You helped my family a lot. (T) Bardzo pomogłeś mojej rodzinie.
This new medicine is really helping. (I) To nowe lekarstwo naprawdę pomaga.

I haven't finished my homework yet. (T) Nie skończyłem jeszcze pracy domowej.
The meeting finished ten minutes ago. (I) Spotkanie skończyło się dziesięć minut temu.

Paula's husband is a writer. He writes political thrillers. (T) Mąż Pauli jest pisarzem. Pisze thrillery polityczne.
I'm a jurnalist. I write for a newspaper. (I) Jestem dziennikarzem. Piszę dla gazety.

I opened the window to let in some fresh air. (T) Otworzyłam okno, żeby wpuścić trochę świeżego powietrza.
The window suddenly opened and we felt a puff of freezing wind. (I) Okno nagle się otworzyło i poczuliśmy powiew lodowatego wiatru.

Can you dance the waltz? (T) Umiesz tańczyć walca?
Shall we dance? (I) Zatańczymy?

W języku angielskim są też czasowniki, które wystepują z dopełnieniem lub bez, w zależności od tego, jakie mają znaczenie. Należy do nich np. lose.

Jako czasownik przechodni, lose znaczy zgubić:

I've lost the keys. (T) Zgubiłem klucze.

Drugie znaczenie czasownika lose to przegrać. W tym znaczeniu lose może być użyty z dopełnieniem lub bez niego:

They lost the match. (T) Przegrali mecz.
We've lost. It's over. (I) Przegraliśmy. To koniec.

Być może się domyślacie, że z poprawnością językową nawet u rodzimych użytkowników języka angielskiego bywa różnie. Jeśli zawitacie do angielskiej restauracji, być może usłyszycie od obsługi zachętę do spożycia — smacznego w domyśle — posiłku:

Enjoy!

Czasownik enjoy należy do grupy czasowników przechodnich, czyli wymaga użycia dopełnienia:

Enjoy the meal!

Gdzie jest dopełnienie w przytoczonej zachęcie? No właśnie... Gdzieś się zawieruszyło. Zasady to jedno, a ich realizacja i żywy język to drugie, i nic na to nie poradzimy.

Mamy nadzieję, że dzięki naszym wyjaśnieniom temat jest teraz dla Was bardziej przejrzysty. Jako uzupełnienie proponujemy zapoznanie się z zasadami tworzenia strony biernej. Enjoy!

Jak oceniasz nasz artykuł?
★★★★★
★★★★★
★★★★★

Zostaw uwagę