Zamki rozdzielcze — distributive pronouns
Distributive pronouns, czyli zaimki rozdzielcze, to zaimki, których używamy w odniesieniu do członków czy elementów jakiejś grupy, w celu ich wyodrębnienia czy też zaznaczenia, że odnosimy się do indywidualnych elementów, a nie do masy.
zaimki rozdzielcze w języku angielskim
Do zaimków rozdzielczych najczęściej zaliczane są: each, either, neither, all, both, every, none, any.
Aby opanować poprawne użycie wymienionych słówek, trzeba przede wszystkim wiedzieć, że część z nich odnosi się do dwuelementowych zbiorów, a pozostałych używamy, gdy mowa o członkach większej grupy.
1 Kiedy mowa o parze osób lub rzeczy (czyli dwuelementowej grupie), użyjemy następujących zaimków:
each | każdy, każda, każde |
Each of my children has a driving licence. | |
both | obaj, obie, oboje |
Both of my sisters are students. | |
neither | żaden, żadna, żadne |
Neither of them wanted to go with him. | |
either | któryś, któraś, któreś |
Is either of you free tonight? |
2 Kiedy mówimy o grupie, która składa się z więcej niż dwóch elementów, odpowiednikami wymienionych w tabeli w pkt 1 zaimków będą:
each | każdy, każda, każde |
Each of my three children has a driving licence. | |
all | wszyscy, wszystkie |
All of my sisters are students. | |
none | żaden, żadna, żadne |
None of them wanted to go with him. | |
any | któryś, któraś, któreś |
Are any of you free tonight? |
Porównajmy teraz pary zaimków rozdzielczych, które bywają mylone.
each vs both
Przypuśćmy, że Robert ma dwie siostry i chce je zabrać do kina. Jeśli wybiorą się razem, bardziej odpowiedni będzie zaimek both w odniesieniu do sióstr, bo traktujemy je jako „komplet”.
Robert took both of his sisters to the cinema. | Robert zabrał obie swoje siostry do kina. |
Jeśli z jakiegoś powodu Robert preferuje pójść do kina z każdą z nich osobno (wiadomo, że relacje między rodzeństwem bywają napięte...), wybierzemy zaimek each:
Robert took each of his sisters to the cinema. | Robert zabrał każdą ze swoich sióstr do kina. (Np. w piątek poszedł do kina z Mary, a w sobotę z Jane.) |
each vs all
Po pierwsze, zaimek each może być użyty w stosunku do poszczególnych członków grupy, która składa się zarówno z dwóch (tabela w pkt 1), jak i więcej (tabela w pkt 2) elementów.
Po drugie, w przypadku grupy, która ma więcej niż dwa elementy, each używa się, gdy mowa jest o określonej grupie ograniczonej liczbowo. Przypuśćmy, że mam w domu dwadzieścia roślin doniczkowych i w związku z wyjazdem proszę kogoś o zaopiekowanie się nimi przez jakiś czas. Opiekun/-ka musi poznać potrzeby mojej kolekcji, informuję zatem, że:
Each of my plants needs a lot of watering. | Każda z moich roślin wymaga dużo podlewania. |
All of my plants need a lot of watering. | Wszystkie moje rośliny wymagają dużo podlewania. |
Używając each, podkreślam odrębność każdej rośliny (bo przecież dla mnie są bardzo ważne i patrzę na nie jak na indywidualne okazy, prawda?). Zaimek all zbiera całą moją kolekcję do kupy.
Oczywiście, można też powiedzieć:
Each plant in my collection needs a lot of watering. | Każda roślina w mojej kolekcji potrzebuje dużo podlewania. |
Tylko że w tym zdaniu użyliśmy each jako przymiotnika rozdzielczego — czyli distributive adjective — a nie zaimka, a to zaimki są tematem w tej zakładce.
kiedy używamy zaimka each
- zaimek each może być użyty razem z of i rzeczownikiem, co oznacza każdy/każda/każde z, np:
Each of my five sisters is a feminist. | Każda z moich pięciu sióstr jest feministką. |
Each of the boys was equipped with a pocket knife. | Każdy z chłopców był wyposażony w scyzoryk. |
- dla emfazy, po rzeczowniku lub zaimku, np:
They have each made a huge effort. | Każde z nich podjęło ogromny wysiłek. (Bez wyjątku.) |
The girls were each handed a bunch of flowers. | Każdej dziewczynce wręczono bukiet kwiatów. (Na pewno żadnej nie pominięto.) |
W powyższych przykładach, miejsce each w zdaniu służy dodatkowemu podkreśleniu, że informacja dotyczy każdego z wymienionych członków wskazanej grupy.
either vs neither
Zarówno either, jak i neither używamy, gdy odnosimy się do członków dwuelementowej grupy, gdy chcemy powiedzieć żaden/
żadna/żadne z nich. Różnica między either i neither polega na tym, że neither zawiera w sobie negację, czyli zgodnie z zasadą pojedynczego przeczenia w języku angielskim, w zdaniu nie można użyć innego negującego wyrazu.
Mamy zatem dwa sposoby na wyrażenie jednej informacji:
You can't take either of them. | Nie możesz zabrać żadnego z nich. (Either sugeruje, że mowa o dwóch elementach, np. mam dwa długopisy i żadnego z nich nie możesz wziąć. Przeczenie ujmujemy w czasowniku: can't.) |
You can take neither of them. | Nie możesz zabrać żadnego z nich. (Neither sugeruje, że mowa o dwóch elementach, np. mam dwa długopisy i żadnego z nich nie możesz wziąć, a dodatkowo gramatyka wymaga, żeby użyć formy twierdzącej czasownika, bo przeczenie jest już ujęte w zaimku neither.) |
either vs both
Na ogół różnica między either i both jest oczywista:
I like both of your designs. | Podobają mi się oba twoje projekty (= Zrobiłeś dwa i każdy z nich jest ładny.) |
I don't like either of your designs. | Nie podoba mi się żaden z twoich projektów. (= Zrobiłeś dwa i nie podoba mi się ani jeden ani drugi.) |
Czasem jednak either i both mogą wprowadzić trochę zamieszania. Spójrzcie na przykłady.
I can't accept either of your offers. | Nie mogę przyjąć żadnej z twoich dwóch propozycji. |
I can't accept both of your offers. | Nie mogę przyjąć obu twoich propozycji. |
Hmmm... Trochę zawiłe, prawda? Czy te zdania czymś się różnią? Jak je rozumieć?
I can't accept either of your offers. | Nie mogę przyjąć ani propozycji A, a ni B. Są nie do zaakceptowania. |
I can't accept both of your offers. | Mogę przyjąć albo propozycję A, albo B, ale nie obie. |
Widzicie więc, że trzeba być przytomnym i zachować ostrożność, jeśli nie chcemy nieporozumień.
neither and none
Neither i none mają taki sam odpowiednik w języku polskim: żadna, żaden, żadne. Trzeba tylko zapamiętać, że neither odnosi się do zbioru dwóch, a none użyjemy w przypadku większej grupy. Jak to działa? Spróbujmy zilustrować przykładami.
Aha, jeszcze jedno. ;) Jeśli wybierzemy strukturęneither of, czyli żaden, żadna, żadne z, właściwy będzie czasownik w liczbie pojedynczej, jeśli kładziemy nacisk na poprawność językową. W codziennej wypowiedzi można też spotkać czasownik w liczbie mnogiej:
Neither of my roommates is/are interested in your offer. | Żaden z moich współlokatorów nie jest zainteresowany twoją ofertą. (= mam dwoje współlokatorów) |
'Would you rather be a teacher or a doctor?' 'Neither. I'm hoping for a career in show business.' |
Wolałbyś być nauczycielem czy lekarzem? Ani jednym, ani drugim. Mam nadzieję na karierę w showbiznesie. |
Jak widzicie, powyższe przykłady odnoszą się do dwóch elementów. W przypadku większych grup zastosowanie ma none i — podobnie jak powyżej — właściwy będzie czasownik w liczbie pojedynczej, jeśli kładziemy nacisk na poprawność językową, a w codziennej wypowiedzi można spotkać czasownik w liczbie mnogiej:
None of my classmates has/have siblings. | Nikt z moich kolegów z klasy nie ma rodzeństwa. |
None of their relatives is/are eager to help them. | Nikt z jego krewnych nie garnie się, żeby im pomóc. |