Rzeczownik jako dopełnienie bliższe i dalsze

Jedną z funkcji rzeczownika w zdaniu jest rola dopełnienia. Dopełnienie może być bliższe lub dalsze, co ma konsekwencje gramatyczne. Na czym polega różnica? Sprawdźmy.

dopełnienie bliższe

Co trzeba wiedzieć o dopełnieniu bliższym (direct object) w języku angielskim? Zapraszamy do lektury.

Wyobraźcie sobie, że słyszycie czyjś entuzjastyczny okrzyk:

No super, cieszę się razem z tobą. Ale co właściwie znalazłeś, jeśli wolno spytać? What did you find?

Brzmi lepiej? Oczywiście. Pora wyjaśnić dlaczego.

Czasownik znaleźć jest jednym z czasowników przechodnich z grupy action verbs. Należą do nich np:

Same w sobie nie przekazują one pełnego znaczenia:

Brakuje tu informacji, co wybudowali. What did they built?

Znaczenie takiego czasownika uzupełnimy dopełnieniem bliższym — w tym przykładzie jest to that school.

Spójrzcie na kolejne przykłady zdań, w których wyróżnione zostały rzeczowniki (czasem z „przyległościami” w postaci zaimków itp.), pełniące rolę dopełnienia bliższego:

Wspomnieliśmy wyżej, że czasowniki, po których używamy dopełnienia bliższego, nazywane są czasownikami przechodnimi. Pora wyjaśnić, co to oznacza.

czasowniki przechodnie, dopełnienie bliższe i strona bierna

Jeżeli w zdaniu w stronie czynnej użyty jest czasownik przechodni i dopełnienie bliższe, zdanie takie można zamienić na stronę bierną:

Strona czynna:

Strona bierna:

Jak widzicie, dopełnienie bliższe po przekształceniu zdania na stronę bierną stało się podmiotem.

To samo stanie się, kiedy zamienimy pozostałe przykłady z wcześniejszej tabeli:

Jeżeli czujecie głód wiedzy na temat strony biernej, zachęcamy do zapoznania się z dalszymi informacjami, które znajdziecie w innym miejscu naszego serwisu.

rzeczownik jako dopełnienie dalsze

Skoro co nieco już kojarzycie, na pewno nie zdziwi Was takie zdanie:

Gratulacje dla autora wypowiedzi — nie tylko wie, że z czasownikiem send trzeba użyć dopełnienia bliższego, ale w dobie internetu, social media i komunikatorów, wysłał papierową pocztówkę!

Ale może dobrze by było wspomnieć, do kogo kartka została wysłana? Bo inaczej naprawdę można pomyśleć, że ktoś się po prostu przechwala takim wyczynem:

Poza dopełnieniem bliższym (tu: pocztówka), gramatyka wyróżnia też dopełnienie dalsze. Dopełnienie dalsze, czyli indirect object, odpowiada na pytanie komu? lub dla kogo?, i odnosi się do (najczęściej) osoby, która jest beneficjentem (czyli tym, kto korzysta z) czynności wyrażonej przez czasownik. Chyba wszystko jasne? ;)

indirect object z przyimkiem to

Jest spora grupa czasowników, po których indirect object będzie użyty z przyimkiem to, np:

Spójrzcie na kilka przykładów w zdaniach:

Czyli, wracając do naszego pierwszego przykładu:

indirect object z przyimkiem for

Indirect object może też pojawić się z przyimkiem for, po czasownikach takich jak np:

Jak to wygląda w zdaniach?

kiedy używamy dopełnienia dalszego z przyimkami to lub for

Trzeba przy tym zaznaczyć, że wersja z przyimkami to i for jest stosowana w sytuacjach, gdy chcemy położyć nacisk na beneficjenta lub gdy dopełnienie dalsze jest dłuższe od dopełnienia bliższego, czyli mamy takie wersje:

dla podkreślenia beneficjenta:

albo gdy dopełnienie dalsze jest długie:

A w innych sytuacjach?

dopełnienie dalsze przed dopełnieniem bliższym

W innych sytuacjach dopełnienie dalsze w zdaniu występuje bezpośrednio po czasowniku, a przed dopełnieniem bliższym:

Beneficjentem czynności wyrażonej przez czasownik dać jest sąsiadka. Dopełnieniem bliższym są kwiaty.

Podobne zależności widać w zdaniach poniżej:

W naszych przykładach dopełnieniem dalszym jest rzeczownik, ale może być nim również zaimek:

Mamy nadzieję, że powyższe wiadomości przybliżyły Wam kolejne tajniki budowy angielskich zdań.