Liczebniki porządkowe – Ordinal Numbers

Liczebniki porządkowe to po angielsku ordinal numbers, co łatwo zapamiętać, ponieważ są to liczebniki, które służą do ustawiania czegoś w określonej kolejności (porządku), a kolejność (porządek) to po angielsku order.

jak tworzyć liczebniki porządkowe po angielsku

Liczebniki porządkowe tworzymy przed dodanie końcówki -th do liczebników głównych, przy czym trzy pierwsze liczebniki mają nieregularną formę i własne końcówki: -st, -nd, -rd. Końcówka liczebnika porządkowego doklei się także do odpowiadającej mu cyfry, jeśli zdecydujemy się na zapis cyfrą.

liczebniki porządkowe od 1 do 10

Sprawdźmy, jak działa ta zasada.

Następne liczebniki będą już otrzymywały taką samą końcówkę, czyli wspomnianą -th, która będzie przyklejała się do liczebnika głównego (z drobnymi modyfikacjami w zapisie kilku liczebników, o czym przeczytacie trochę niżej):

Jesli chodzi o zapis, przyjęte jest, żeby liczebniki 1-9 zapisywać słownie, natomiast liczebniki od 10 wzwyż — cyfrą. My przedstawiamy tutaj obie wersje — wersję słowną głównie po to, żeby pokazać, jak dany liczebnik się czyta, ponieważ ewentualne oboczności w pisowni mają konsekwencje w wymowie.

angielskie liczebniki porządkowe 11-20

Powyżej numeru 10 nie ma żadnych większych niespodzianek — nadal w celu utworzenia liczebnika porządkowego, do liczebnika głównego dodajemy końcówke -th:

tworzenie liczebników — wyjątki

Być może zastanawiają Was formy fifth, eighth, ninth i twelfth — bardzo słusznie. Są to wyjątki, jeśli chodzi o zapis słowny liczebnika porządkowego z końcówką -th. Podczas gdy standardowo do liczebnika głównego dodajemy końcówkę -th bez żadnych dodatkowych zmian w zapisie (np. seventeen + th = seventeenth), w tych czterech liczebnikach mamy niewielkie modyfikacje, czyli:

angielskie liczebniki porządkowe — pełne dziesiątki

W przypadku pełnych dziesiątek, gdzie liczebnik główny kończy się na -y, przed dodaniem koncówki -th w liczebniku porządkowym -y zamieniamy na -ie:

liczebniki porządkowe od 21 do 100

O pełnych dziesiątkach już wspomnieliśmy, a pozostałe liczebniki porządkowe między 21 a 100 tworzymy w ten sposób, że końcówkę porządkową dodajemy tylko do ostatniego członu, czyli cyfry, a pierwszy człon pozostaje w formie liczebnika głównego. Wygląda to zatem inaczej niż w języku polskim, gdzie wszystkie człony liczebnika są w formie porządkowej:

Czyli dosłownie mówimy po angielsku „dwadzieścia siódmy”.

Kolejne przykłady:

Jeśli ostatnią cyfrą będzie któraś z trzech pierwszych nieregularnych, to przyjmuje ona oczywiście swoją formę i końcówkę:

Zwróćcie uwagę na łącznik, który wstawiamy między wyrazami w liczebnikach od 21 do 99, czyli np:

A jak powiemy setny? Według schematu, czyli do setki dodamy -th:

liczebniki porządkowe powyżej 100

W dużych liczbach też porządkową formę ma tylko ostatni element:

* Uwaga! Roku w języku angielskim nie podajemy liczebnikiem porządkowym, czyli wpisane w tabeli przykłady odnoszą się do jakiejś innej kolejności, nie do roku kalendarzowego. Liczebnik porządkowy, natomiast, przyda się, gdy podajemy wiek (stulecie). O zastosowaniu liczebników porządkowych przeczytacie więcej trochę niżej.

kiedy wstawiać the przed liczebnikiem porządkowym

Trzeba pamiętać, że przed liczebnikami porządkowymi wstawiamy przedimek określony the (uwzględniliśmy go w ostatniej tabeli powyżej), chyba że są poprzedzone przymiotnikiem dzierżawczym (my, your, itd.):

Ale:

Zamiast the można użyć one przed liczebnikami 100-199 i 1,000-1,999 (a także 1,000,000 - 1,999,999) tak jak w wymienionych już wyżej przykładach:

Przedimka the nie wstawiamy także przed nazwami miejsc zajętych w klasyfikacji, nagród itp:

kiedy i jak stosować liczebniki porządkowe

Poza wyliczaniem kolejności, liczebniki porządkowe w języku angielskim używane są także:

• do podawania dat dziennych — i tutaj mała pułapka:

Wszystkie te zapisy tej samej daty są poprawne. Można sobie wybrać, czy odpowiada nam bardziej zapis z miesiącem na początku, czy może taki, gdzie zaczynamy od podania dnia. Podobnie z formą zapisu liczebnika — można go uporządkować, czyli dać mu końcówkę liczebnika porządkowego, a można go zostawić w formie liczebnika głównego. Niestety takiej dowolności nie ma już przy czytaniu takiej daty — przeczytać trzeba wszystko razem, z odpowiednio potraktowanym liczebnikiem:

• do podania wieku (stulecia)
   

  16th century	the sixteenth century
  21st century	the twenty-first century
  3rd century	the third century

• w ułamkach zwykłych:

To, co znajduje się w mianowniku „porządkujemy” liczebnikiem porządkowym — sixth, fifth, third, etc. (oprócz ułamków 1/2 i 1/4, które czyta my odpowiednio one half i one quarter).

Jeśli licznik jest większy niż jeden, to mianownik oprócz tego otrzymuje liczbę mnogą:

• do podawania imion królów i królowych, papieży itp.
   

  George VI	George the Sixth
  Henry VIII	Henry the Eighth
  Charles III	Charles the Third
  Elizabeth II	Elizabeth the Second
  Benedict XI	Benedict the Eleventh