Strona bierna w języku angielskim
Znajomość strony biernej jest rzeczą bardzo przydatną, w różnych dziedzinach życia. Weźmy na przykład politykę... Rzecznicy rządów i politycy — chyba w każdym kraju — uwielbiają posługiwać się stroną bierną. Przecież to od razu poważniej (i bezpieczniej dla mówiącego) wygląda, jeśli się zagrzmi:
playSome mistakes were made! | Zostały popełnione błędy! |
niż poinformuje wprost:
playYeah, WE made some mistakes... | No tak, to MY popełniliśmy błędy... |
Tworzenie strony biernej jest stosunkowo proste. Polega ono na zamianie miejscami podmiotu z dopełnieniem. W zdaniu w stronie czynnej to podmiot wykonuje jakąś czynność i nacisk jest kładziony na sprawcę czynności, a w zdaniu w stronie biernej ważniejszy jest efekt niż sprawca (zwłaszcza gdy ten drugi jest na przykład nieznany, lub — jak w przykładach powyżej — niekoniecznie chce się ujawnić). Spójrzmy na kolejne przykłady:
playSomebody has stolen my car! | Ktoś ukradł mój samochód! |
No, rzeczywiście, ktoś musiał tym samochodem odjechać, sam tego nie zrobił, ale w tym momencie bardziej interesuje nas fakt braku samochodu niż złodziej. Dlatego zdenerwowany posiadacz samochodu krzyknie raczej:
playMy car has been stolen! | Mój samochód został ukradziony! |
nawet nie dodając, że przez kogoś, bo wiadomo, że jakiś ktoś to zrobił.
Po ustaleniu podmiotu w takim nowym zdaniu trzeba dobrać mu jeszcze odpowiednie orzeczenie. Strona bierna występuje w każdym z czasów angielskich i trzeba pilnować, żeby elementy konstrukcyjne każdego z nich nigdzie się nie pogubiły. Orzeczenie będzie się za każdym razem składało z czasownika to be i past participle (tzw. trzeciej formy) czasownika właściwego.
Np. w zdaniach w czasie Present Continuous poniżej, podmiotem w stronie biernej (zdanie b) staje się a new school, czyli dopełnienie ze zdania a). Jak widać w ramce, orzeczenie w zdaniu b) składa się z czasownika be użytego w takiej samej formie, jak czasownik główny ze zdania a), oraz czasownika głównego, który przyjmuje III formę — built.
podmiot | orzeczenie | dopełnienie | |
playa) They | are building | a new school in the city. | |
playb) A new school | is being | built | in the city. |
Warto pamiętać, że w codziennym zastosowaniu, w języku angielskim strona bierna jest bardziej popularna niż w polskim. Natomiast w tekstach akademickich, kiedy podkreśla się efekty doświadczeń i badań, autora czy autorkę umieszczając w tle, strona bierna jest używana podobnie często w obu językach. Dobrze więc zapoznać się z angielskimi odpowiednikammi form takich jak „zbadano”, „przeprowadzono”, „wykazano”, „stwierdzono”, „ustalono”, zwłaszcza jeśli twórczość akademicka — od strony czynnej lub biernej — nie jest Wam obca.
Prześledźmy w kolejnych zakładkach — we wszystkich czasach — zdania w stronie czynnej i ich odpowiedniki w stronie biernej.