Have jako czasownik główny

Czasownik have jest jednym z pierwszych czasowników, które poznajemy w procesie nauczania języka angielskiego. Jest to czasownik specyficzny, ponieważ może pełnić dwie funkcje: czasownika głównego dla wyrażenia stanu (w znaczeniu mieć) lub czynności oraz czasownika posiłkowego, którego rola jest tylko gramatyczna - have jest wtedy częścią orzeczenia w niektórych czasach czy strukturach gramatycznych.

Omówimy teraz użycie czasownika have jako czasownika głównego.

have jako czasownik główny dla wyrażenia stanu


Podstawowym znaczeniem have jest:

have mieć, posiadać

Spójrzcie na przykłady w zdaniach:

I have a house with a huge garden. Mam dom z wielkim ogrodem.
She has a beautiful new dress. Ona ma śliczną nową sukienkę.
They have a good idea. Oni mają dobry pomysł.
Do you have any brothers or sisters? Masz jakieś rodzeństwo?
We don't have much time. Nie mamy dużo czasu.
Sheila doesn't have any pets. Sheila nie ma żadnych zwierząt domowych.
Does Pete have a driving licence? Czy Pete ma prawo jazdy?

W przykładach z tabeli powyżej widzicie, że w zdaniach w czasie teraźniejszym obok formy have pojawia się też has.

Has to forma czasu teraźniejszego dla 3. os. liczby pojedynczej (she/he/it has).

I have a house with a huge garden. Mam dom z wielkim ogrodem.
She has a beautiful new dress. Ona ma śliczną nową sukienkę.

Jak również widać w tabeli, pytania i przeczenia tworzymy tak jak w przypadku innych czasowników głównych, czyli za pomocą operatorów do i does w czasie teraźniejszym.

have i have got

W zdaniach tego typu w nieformalnym języku (zwłaszcza w mowie i zwłaszcza w brytyjskiej odmianie języka) bardzo często zamiast have pojawia się have got (tylko w czasie teraźniejszym):

I have got a house with a huge garden. Mam dom z wielkim ogrodem.
She's got a beautiful new dress. Ona ma śliczną nową sukienkę.
They've got a good idea. Oni mają dobry pomysł.
Have you got any brothers or sisters? Masz jakieś rodzeństwo?
We haven't got much time. Nie mamy dużo czasu.
Sheila hasn't got any pets. Sheila nie ma żadnych zwierząt domowych.
Has Pete got a driving licence? Czy Pete ma prawo jazdy?

Jak widać w tabeli, gdy dodajemy got, pytania tworzymy przez inwersję, a przeczenia przez haven't i hasn't.

have jako czasownik główny dla wyrażenia stanu w czasie przeszłym

Have należy do czasowników nieregularnych (have - had - had). W czasie przeszłym dla wszystkich osób liczby pojedynczej i mnogiej użyjemy formy had:

My grandparents had three horses. Moi dziadkowie mieli trzy konie.
My grandfather had two wives. Mój dziadek miał dwie żony.
Jane had a problem with the new laptop. Jane miała problem z nowym laptopem.

Dla przeczeń i pytań, tak jak w przypadku innych czasowników głównych w czasie przeszłym, użyjemy operatora did:

They didn't have a choice. Nie mieli / Nie miały wyboru.
He didn't have a driving licence. On nie miał prawa jazdy.
Did you have a map with you, Derek? Derek, czy miałeś ze sobą mapę?
Did your grandfather have any siblings? Czy twój dziadek miał jakieś rodzeństwo?

Uwaga! Trzeba tu zwrócić uwagę, że have wyraża w tym kontekście stan, a nie czynność (czyli „coś mam”, a nie „coś robię”), a więc nie będzie użyte w formie continuous!

I'm having a house with a huge garden.
We aren't having much time.
She wasn't having a laptop.
Were you having any questions?

have jako czasownik główny dla wyrażenia czynności

Have jako czasownik główny pojawia się często w różnych kolokacjach, gdzie tłumaczenie na język polski wynika z połączenia wszystkich elementów kolokacji, tak jak np. tutaj:

have an argument kłócić się
have a shower brać prysznic
have a cigarette palić papierosa

Uwaga! W powyższych przykładach czasownik have użyty jest do wyrażenia czynności, a nie stanu (czyli „coś robię”, a nie „coś mam”) a zatem może pojawić się również w formie continuous.

Spójrzcie, jak have w takich kolokacjach wygląda w zdaniach:

playThey are having an argument. Oni się kłócą.
Have a good time! Baw się dobrze!
He is having a shower. On bierze prysznic.
She had scrambled eggs for breakfast. Ona zjadła jajecznicę na śniadanie.

(Nie jest błędem powiedzieć She ate scrambled eggs for breakfast, ale have w takim zdaniu brzmi „bardziej po angielsku”, z kolei „bardziej po polsku” brzmi tłumaczenie Ona zjadła jajecznicę na śniadanie.)
Have a cigarette. Poczęstuj się papierosem. / Zapal sobie.
Let's have a swim. Popływajmy.
She had a baby last month. Urodziła dziecko w zeszłym miesiącu.

Gdy czasownik have jest czasownikiem głównym, który wyraża czynność, pytania i przeczenia zbudujemy według zasad czasu, w którym chcemy tę czynność wyrazić, np:

Why is he having a shower now? Dlaczego on teraz bierze prysznic?
Will you be having a bath later? Będziesz się później kąpać?
Do you often have scrambled eggs for breakfast? Często jesz jajecznicę na śniadanie?
Were they having an argument when you came back? Czy kiedy wróciłeś, akurat się kłócili?
Did Nina have a baby last month? Czy Nina urodziła dziecko w zeszłym miesiącu?

Uwaga! Trzeba też pamiętać, że w tym kontekście have nie zastąpimy przez have got.

Let's have got a swim.
He is having got a shower.

Więcej o różnicy między have i have got przeczytacie w osobnej zakładce.

have jako czasownik główny i posiłkowy w jednym zdaniu

Wspomnieliśmy na początku, że czasownik have jest specyficzny. Jeśli nie świadczą o tym dotychczasowe wyjaśnienia, co powiecie na takie zdania:

Have you ever had porridge for breakfast? Jadłeś kiedyś na śniadanie owsiankę?
Nina hasn't had breakfast yet. Nina nie jadła jeszcze śniadania.
I hadn't had any problems with the car
until you started driving it!
Nie miałam żadnych problemów z samochodem,
dopóki ty nie zacząłeś nim jeździć!
I wouldn't have had any complaints about their stay
if they hadn't had a bath twice a day!
Nie miałbym żadnych uwag do ich pobytu,
gdyby nie kąpali się dwa razy dziennie!

Od form have, has, had mieni się w oczach, prawda? To dlatego, że czasownik have występuje tu zarówno jako czasownik posiłkowy jak i czasownik główny, a że mamy różne czasy i konstrukcje gramatyczne oraz podmiot czasem w 3. os. l.poj., mniej wprawne oko może postrzegać te zestawienia jako miszmasz. Zapewniamy Was jednak, że wszystko z tymi zdaniami jest w porządku. Dla ułatwienia Wam analizy, have w funkcji czasownika głównego wyróżniliśmy w tych przykładach podkreśleniem.

Jak oceniasz nasz artykuł?
Zostaw komentarz:
Zaloguj się aby dodać komentarz. Nie masz konta? Zarejestruj się.