Czasownik have

Czasownik have jest jednym z pierwszych czasowników, które poznajemy w procesie nauczania języka angielskiego. Jest to czasownik specyficznym, ponieważ może pełnić dwie funkcje: czasownika głównego w znaczeniu mieć oraz czasownika posiłkowego, którego rola jest tylko gramatyczna - have jest częścią orzeczenia w niektórych czasach czy strukturach gramatycznych.

have jako czasownik główny dla wyrażenia stanu


Podstawowym znaczeniem have jest:

playhave mieć, posiadać

Spójrzcie na przykłady w zdaniach:

playI have a house with a huge garden. Mam dom z wielkim ogrodem.
playShe has a beautiful new dress. Ona ma śliczną nową sukienkę.
They have a good idea. Oni mają dobry pomysł.
Do you have any brothers or sisters? Masz jakieś rodzeństwo?
We don't have much time. Nie mamy dużo czasu.
Sheila doesn't have any pets. Sheila nie ma żadnych zwierząt domowych.
Does Pete have a driving licence? Czy Pete ma prawo jazdy?

Have należy do czasowników nieregularnych (have - had - had). W czasie przeszłym dla wszystkich osób liczby pojedynczej i mnogiej użyjemy formy had:

My grandparents had three horses. Moi dziadkowie mieli trzy konie.
My grandfather had two wives. Mój dziadek miał dwie żony.

Uwaga! Trzeba tu zwrócić uwagę, że have wyraża w tym kontekście stan, a nie czynność (czyli 'coś mam', a nie 'coś robię'), a więc nie będzie użyte w formie continuous!

I'm having a house with a huge garden.
We aren't having much time.

W zdaniach tego typu w nieformalnym języku (zwłaszcza w mowie i zwłaszcza w brytyjskiej odmianie języka) bardzo często zamiast have pojawia się wyrażenie have got (tylko w czasie teraźniejszym):

playI have got a house with a huge garden. Mam dom z wielkim ogrodem.
She's got a beautiful new dress. Ona ma śliczną nową sukienkę.
playThey've got a good idea. Oni mają dobry pomysł.
Have you got any brothers or sisters? Masz jakieś rodzeństwo?
We haven't got much time. Nie mamy dużo czasu.
Sheila hasn't got any pets. Sheila nie ma żadnych zwierząt domowych.
Has Pete got a driving licence? Czy Pete ma prawo jazdy?

kiedy have a kiedy has

W przykładach z tabel powyżej widzicie, że w zdaniach w czasie teraźniejszym obok formy have pojawia się też has.

Has to forma czasu teraźniejszego dla 3. os. liczby pojedynczej (she/he/it has).

playI have a house with a huge garden. Mam dom z wielkim ogrodem.
playShe has a beautiful new dress. Ona ma śliczną nową sukienkę.

have jako czasownik główny dla wyrażenia czynności

Have jako czasownik główny pojawia się często w różnych kolokacjach, gdzie tłumaczenie na język polski wynika z połączenia wszystkich elementów kolokacji, np.:

have an argument kłócić się
have a shower brać prysznic
have a cigarette palić papierosa

Uwaga! W powyższych przykładach czasownik have użyty jest do wyrażenia czynności, a nie stanu (czyli 'coś robię', a nie 'coś mam') a zatem może pojawić się również w formie continuous.

Spójrzcie, jak have w takich kolokacjach wygląda w zdaniach:

playThey are having an argument. Oni się kłócą.
playHave a good time! Baw się dobrze!
playHe is having a shower. On bierze prysznic.
playShe had scrambled eggs for breakfast. Ona zjadła jajecznicę na śniadanie.

(nie jest błędem powiedzieć She ate scrambled eggs for breakfast, ale have w takim zdaniu brzmi 'bardziej' po angielsku, z kolei 'bardziej' po polsku brzmi tłumaczenie Ona zjadła jajecznicę na śniadanie.)
playHave a cigarette! Poczęstuj się papierosem/Zapal sobie!
playLet's have a swim. Popływajmy.
playShe had a baby last month. Urodziła dziecko w zeszłym miesiącu.

Uwaga! Trzeba też pamiętać, że w tym kontekście have nie zastąpimy przez have got.

Let's have got a swim.
He is having got a shower.

Przejdźmy teraz do drugiej funkcji, jaką może pełnić have.

have jako czasownik posiłkowy

Have jako czasownik posiłkowy (w pytaniach poddaje się inwersji, a w przeczeniach łączy z not) służy do:

1) Tworzenia czasu present perfect (w 3. os. l. poj. przybiera wtedy formę has)

playI have lost the tickets. What shall we do now? Zgubiłem bilety. Co teraz zrobimy?
playMike has moved out. I don't know his current address. Mike się wyprowadził. Nie znam jego aktualnego adresu.
playWe haven't heard from him since June. Od czerwca nie mamy od niego żadnych wiadomości.
playIt hasn't been the best year for us. To nie był dla nas najlepszy rok.
playHave you finished yet? Skończyliście już?
playHas the teacher left? Czy nauczycielka wyszła?

i past perfect:

playBy the time we reached the station, the train had left. Zanim dotarliśmy na dworzec, pociąg odjechał.
playBefore I met you, I had never thought life could be so exciting. Zanim cię poznałem, nie sądziłem, że życie może być tak ekscytujące.
playI didn't come to the meeting because you hadn't told me about it! Nie przyszedłem na spotkanie, bo mi o nim nie powiedziałeś!
playHad you been to that museum before Mike took you there? Byłeś w tamtym muzeum, zanim Mike cię tam zabrał?
playWe hadn't taken an umbrella, so we got soaked in the heavy rain. Nie wzięliśmy parasola, więc przemokliśmy w ulewnym deszczu.
playHad the victim regained consciousness by the time the ambulance arrived? Czy ofiara odzyskała przytomność, zanim przyjechało pogotowie?

2) Tworzenia czasu present perfect continuous (w 3. os. l. poj. przybiera wtedy formę has)

playWe have been waiting here for almost an hour! Czekamy tutaj prawie od godziny!
playJosh has been working on this project since last week. Josh pracuje nad tym projektem od zeszłego tygodnia.
playThe scanner hasn't been working since yesterday. Skaner od wczoraj nie działa.
playBut I haven't been seeing him for two years! I've only just met him! Ale ja nie spotykam się z nim od dwóch lat! Dopiero co go poznałam!
playHow long have you been sitting here? Jak długo tu siedzisz?
playHas she been smoking? This place stinks of cigarettes. Czy ona paliła papierosy? Śmierdzi tu papierosami.

i past perfect continuous:

playBy the time she joined us, we had been looking for the right candidate for months! Zanim do nas dołączyła, od miesięcy szukaliśmy właściwej osoby.
playYou could see by the look on Derek's face that they had been fighting. Z wyrazu twarzy Dereka było jasne, że się kłócili.
playHe apologised for being late but we said we hadn't been waiting long. Przeprosił za spóźnienie, ale powiedzieliśmy, że nie czekamy długo.
playHow long had you been seeing Sandra by the time you decided to propose? Jak długo spotykałeś się z Sandrą, zanim zdecydowałeś się jej oświadczyć?

3) Tworzenia strony biernej w present perfect (w 3. os. l. poj. przybiera wtedy formę has)

playThe corridors have just been painted. Korytarze zostały właśnie pomalowane.
playThe old school has been knocked down. Stara szkoła została zburzona.
playWe haven't been offered any compensation. Nie zaproponowano nam żadnej rekompensaty.
playHis latest book hasn't been translated yet. Jego najnowsza książka nie została jeszcze przetłumaczona.
playHave the goods been delivered yet? Czy dostarczono już towar?
playHas she been robbed? Czy ją okradziono?

i past perfect:

playBy the time we got back, all the traces had been removed. Zanim wróciliśmy, wszystkie ślady zostały usunięte.
playThey informed us the conference had been postponed. Poinformowali nas, że konferencja została przełożona.

Podsumowując, słówko have/has/had występuje jako czasownik posiłkowy w czasach perfect. Nie znaczy ono wtedy absolutnie nic, a jego funkcja jest wyłącznie gramatyczna:

playHe has gone fishing. Poszedł na ryby. (A przynajmniej tak powiedział żonie...)
playI have just finished my homework. Właśnie skończyłem odrabiać zadanie domowe.
playShe had left before we arrived. Wyjechała, zanim przyjechaliśmy. (No i nie poznaliśmy się...)
playThey had been walking all day before they looked for a place to rest. Szwędali się cały dzień, zanim poszukali miejsca do odpoczynku.
playHas she received the message? Czy ona otrzymała wiadomość?

Więcej informacji o czasach, których użyliśmy w przykładach oraz o innych konstrukcjach gramatycznych, w których have jest jednym z elementów rozbudowanego orzeczenia (nie czasownikiem głównym!), znajdziecie na innych stronach naszego serwisu: Present Perfect, Present Perfect Continuous, Past Perfect, Past Perfect Continuous, Future Perfect, Future Perfect Continuous, strona bierna w czasach z grupy perfect, trzeci okres warunkowy.

Zostaw komentarz:
Zaloguj się aby dodać komentarz. Nie masz konta? Zarejestruj się.