Czasownik posiłkowy have

W tej zakładce przyjrzymy się pomocniczej funkcji czasownika have, czyli sytuacjom, w których posiłkujemy się tym czasownikiem do utworzenia orzeczenia w niektórych czasach lub konstrukcjach gramatycznych.

have jako czasownik posiłkowy

Have jako czasownik posiłkowy (w pytaniach poddaje się inwersji, a w przeczeniach łączy z not) służy do:

1) Tworzenia czasu present perfect (w 3. os. l. poj. przybiera wtedy formę has)

I have lost the tickets. What shall we do now?	Zgubiłem bilety. Co teraz zrobimy?
Mike has moved out. I don't know his current address.	Mike się wyprowadził. Nie znam jego aktualnego adresu.
We haven't heard from him since June.	Od czerwca nie mamy od niego żadnych wiadomości.
It hasn't been the best year for us.	To nie był dla nas najlepszy rok.
Have you finished yet?	Skończyliście już?
Has the teacher left?	Czy nauczycielka wyszła?

i past perfect (przybiera wtedy formę had):

By the time we reached the station, the train had left.	Zanim dotarliśmy na dworzec, pociąg odjechał.
Before I met you, I had never thought life could be so exciting.	Zanim cię poznałem, nie sądziłem, że życie może być tak ekscytujące.
I didn't come to the meeting because you hadn't told me about it!	Nie przyszedłem na spotkanie, bo mi o nim nie powiedziałeś!
Had you been to that museum before Mike took you there?	Byłeś w tamtym muzeum, zanim Mike cię tam zabrał?
We hadn't taken an umbrella, so we got soaked in the heavy rain.	Nie wzięliśmy parasola, więc przemokliśmy w ulewnym deszczu.
Had the victim regained consciousness by the time the ambulance arrived?	Czy ofiara odzyskała przytomność, zanim przyjechało pogotowie?

2) Tworzenia czasu present perfect continuous (w 3. os. l. poj. przybiera wtedy formę has)

We have been waiting here for almost an hour!	Czekamy tutaj prawie od godziny!
Josh has been working on this project since last week.	Josh pracuje nad tym projektem od zeszłego tygodnia.
The scanner hasn't been working since yesterday.	Skaner od wczoraj nie działa.
But I haven't been seeing him for two years! I've only just met him!	Ale ja nie spotykam się z nim od dwóch lat! Dopiero co go poznałam!
How long have you been sitting here?	Jak długo tu siedzisz?
Has she been smoking? This place stinks of cigarettes.	Czy ona paliła papierosy? Śmierdzi tu papierosami.

i past perfect continuous:

By the time she joined us, we had been looking for the right candidate for months!	Zanim do nas dołączyła, od miesięcy szukaliśmy właściwej osoby.
You could see by the look on Derek's face that they had been fighting.	Z wyrazu twarzy Dereka było jasne, że się kłócili.
He apologised for being late but we said we hadn't been waiting long.	Przeprosił za spóźnienie, ale powiedzieliśmy, że nie czekamy długo.
How long had you been seeing Sandra by the time you decided to propose?	Jak długo spotykałeś się z Sandrą, zanim zdecydowałeś się jej oświadczyć?

3) Tworzenia strony biernej w present perfect (w 3. os. l. poj. przybiera wtedy formę has)

The corridors have just been painted.	Korytarze zostały właśnie pomalowane.
The old school has been knocked down.	Stara szkoła została zburzona.
We haven't been offered any compensation.	Nie zaproponowano nam żadnej rekompensaty.
His latest book hasn't been translated yet.	Jego najnowsza książka nie została jeszcze przetłumaczona.
Have the goods been delivered yet?	Czy dostarczono już towar?
Has she been robbed?	Czy ją okradziono?

i past perfect:

By the time we got back, all the traces had been removed.	Zanim wróciliśmy, wszystkie ślady zostały usunięte.
They informed us the conference had been postponed.	Poinformowali nas, że konferencja została przełożona.

4) Tworzenia bezokolicznika w formie przeszłej, czyli perfect infinitive:

perfect/past infinitive	(to) have told	(to) have been told
perfect/past continuous infinitive	(to) have been telling	-

Przykłady zastosowania:

How could you let him kiss you? I'd rather have died!	Jak mogłaś mu pozwolić się pocałować? Ja bym wolała urzeć!
There's nobody in. They must have gone to church.	Nie ma nikogo. Pewnie poszli do kościoła.
He should have been told the truth long ago.	Powinno się mu powiedzieć prawdę dawno temu.
Don't worry about what he said. He must have been joking.	Nie martw się tym, co powiedział. Na pewno żartował.

Podsumowując, słówko have/has/had występuje jako czasownik posiłkowy w czasach perfect i konstrukcjach, które wymagają użycia bezokolicznika w formie przeszłej, czyli perfect infinitive. Have w tych kontekstach nie znaczy absolutnie nic, a jego funkcja jest wyłącznie gramatyczna:

He has gone fishing.	Poszedł na ryby.
I have just finished my homework.	Właśnie skończyłem odrabiać zadanie domowe.
She had left before we arrived.	Wyjechała, zanim przyjechaliśmy.
playThey had been walking all day before they looked for a place to rest.	Szwędali się cały dzień, zanim poszukali miejsca do odpoczynku.
Has she received the message?	Czy ona otrzymała wiadomość?
Why did you leave her there all alone? She could have got lost!	Dlaczego ją tam zostawiłeś samą? Mogła się zgubić!

Więcej informacji o czasach, których użyliśmy w przykładach oraz o innych konstrukcjach gramatycznych, w których have jest jednym z elementów rozbudowanego orzeczenia (nie czasownikiem głównym!), znajdziecie na innych stronach naszego serwisu: Present Perfect, Present Perfect Continuous, Past Perfect, Past Perfect Continuous, Future Perfect, Future Perfect Continuous, strona bierna w czasach z grupy perfect, trzeci okres warunkowy.