Czasowniki nieregularne w języku angielskim
Czasowniki nieregularne w języku angielskim — tak jak prawdopodobnie w każdym innym języku, gdzie takie zjawisko występuje — to temat, który wbudza liczne emocje. Które czasowniki są nieregularne? Ile ich jest? Do czego służą poszczególne formy? I wreszczie... Jak się tego wszystkiego nauczyć?
Zacznijmy od odpowiedzi na ostatnie z pytań. Jeśli opanowaliście bohaterów „Gry o tron” i zależności między nimi, to już nic nie powinno stanowić dla Was problemu. Czasowniki nieregularne to przy nich mały pryszcz.
Podbudowaliśmy Was troszkę? Pozytywne nastawienie na pewno się przyda.
co to jest czasownik nieregularny
Czasownik nieregularny to... czasownik, który nie jest regularny. No co? Czego się spodziewaliście? ;)
Chodzi o to, że czasownik, który nie jest regularny, nie tworzy tzw. drugiej (past simple) i trzeciej (past participle) formy przez dodanie koncówki -ed/-d do formy podstawowej. Zamiast tego, czasownik nieregularny ma swoje własne formy, których trzeba się nauczyć na pamięć — to jest ten haczyk, ta zmora uczniów i uczennic.
ile jest czasowników nieregularnych w angielskim
Fachowe źródła (np. słowniki wydane przez wydawnictwa uniwersyteckie, gramatyki akademickie) podają, że czasowników nieregularnych jest w języku angielskim kilkaset. Nie znaczy to oczywiście, że wszystkie musicie wykuć na blachę. Wśród tych setek form są takie, których przeciętny człowiek nie używa w codziennej rozmowie. Do zdania matury na przyzwoitym poziomie wystarczy pewnie znać kilkadziesiąt czasowników nieregularnych, no może trochę ponad sto, ale szacujemy na oko, więc możemy się mylić. ;)
jak rozpoznać czasownik nieregularny
Jeśli liczycie na jakąś złotą regułkę, która ułatwi Wam życie, musimy Was niestety rozczarować. Nie ma zasady, dzięki której na pierwszy rzut oka rozpoznamy, czy czasownik jest regularny czy nie. Po prostu poznając nowy czasownik trzeba ze słownika lub za pomocą innego kompetentnego źródła, takiego jak nauczyciel lub nauczycielka, dowiedzieć się, czy jest to czasownik nieregularny. Zazwyczaj na pewnym poziomie nauki przy nowym czasowniku podawane są formy odmiany.
Możecie też sprawdzić, czy dany czasownik jest na liście czasowników nieregularnych — znajdziecie ją na naszej stronie lub w prawie każdym podręczniku do nauki języka angielskiego (im wyższy poziom książki, tym więcej czasownikow uwzględnia tabela).
odmiana czasowników nieregularnych
Spójrzcie na kilka przykładów czasowników nieregularnych.
Czasownik give, który należy do tej „kultowej” albo — jeśli wolicie — owianej złą sławą grupy, ma takie formy:
| bezokolicznik (forma podstawowa) |
past simple | past participle |
| playgive | gave | given |
Ciekawym przykładem jest czasownik put, który ma wszystkie formy takie same:
| bezokolicznik (forma podstawowa) |
past simple | past participle |
| playput | put | put |
Niektórzy pytają być może, na czym tutaj polega nieregularność, skoro wszystkie formy wyglądają identycznie? Otóż wszystko kręci się wokół zasady, że do czasownika regularnego dodajemy końcówkę -ed/-d.
Dla czasownika regularnego, jakim jest np. look, wyglądałoby to tak:
| bezokolicznik (forma podstawowa) |
past simple | past participle |
| playlook | looked | looked |
Gdyby give czy put były czasownikami nieregularnymi, musielibyśmy dodać do nich końcówkę -ed/-d, co jest błędem.
| playgive | ||
| playput |
Omówmy teraz po kolei drugą i trzecią formę czasowników nieregularnych. Przyjęło się mówić o drugiej i trzeciej formie czasownika, bo taką pozycję zajmują te formy w tabeli: gave to forma druga, given to forma trzecia — widzicie to?
druga forma czasowników nieregularnych — past simple
Drugą formę czasownika poznajemy przy okazji uczenia się czasu przeszłego Past Simple, np:
| bezokolicznik | past simple |
| playbuy | playbought |
| playsee | playsaw |
| playknow | playknew |
| playchoose | playchose |
| playgo | playwent |
| playtake | playtook |
| playwrite | playwrote |
| playunderstand | playunderstood |
| playwin | playwon |
| playsteal | playstole |
| playlose | playlost |
| playleave | playleft |
| playforget | playforgot |
| playtell | playtold |
| playmake | playmade |
kiedy używa się drugiej formy czasownika
- druga forma czasownika w Past Simple
| playWho took my bike? | Kto zabrał mój rower? |
| playI wrote her an e-mail a few days ago but there's been no answer yet. | Kilka dni temu napisałem do niej email, ale do tej pory nie ma odpowiedzi. |
| playLast year we went to the mountains for Easter. | W zeszłym roku na Wielkanoc pojechaliśmy w góry. |
| playI forgot to tell you yesterday that Mike won't be able to join us tomorrow. | Zapomniałem ci wczoraj powiedzieć, że Mike nie będzie mógł się jutro do nas przyłączyć. |
| playI spent a fortune on that dress, so I hope you'll like it. | Wydałam fortunę na tę sukienkę, więc mam nadzieję, że będzie ci się podobała. |
- druga forma czasownika w drugim okresie warunkowym
| playIf I knew the truth, I'd tell you! | Gdybym znał prawdę, powiedziałbym ci! |
| playIf you got up earlier, you'd have time to do exercise. | Gdybyś wcześniej wstawał, miałbyś czas, żeby ćwiczyć. |
| playWould you get angry with me if I went there alone? | Byłabyś na mnie zła, gdybym tam poszedł sam? |
- druga forma czasownika z wish i if only
| playI wish I knew the truth. | Chciałbym znać prawdę. |
| playI like cooking. If only it took less time! | Lubię gotować. Gdyby tylko zabierało to mniej czasu! |
| playIf only she understood my situation! | Gdyby tylko rozumiała moją sytuację! |
- druga forma czasownika z high time i innymi konstrukcjami unreal past
| playI'd rather you told me the truth now. | Wolałabym, żebyś powiedział mi prawdę teraz. |
| playDon't you think it's high time you forgot about him? | Nie sądzisz, że najwyższy czas, żebyś o nim zapomniała? |
| playHe behaves as though he knew about our plans. | Zachowuje się tak, jakby wiedział o naszych planach. |
trzecia forma czasowników nieregularnych — past participle
Najczęściej przy okazji wprowadzania czasu Past Simple i drugiej formy czasownika, sugeruje się przyswojenie od razu również trzeciej formy, która przyda się jak znalazł na dalszym etapie nauki.
Trzecia forma ma dość szerokie zastosowanie. Jeśli dobrze opanujecie nieregularne formy czasowników, będzie Wam dużo łatwiej tworzyć poprawne zdania w stronie biernej, okresach warunkowych i innych konstrukcjach.
| bezokolicznik | past simple | past participle |
| playbuy | bought | bought |
| playsee | saw | seen |
| playknow | knew | known |
| playchoose | chose | chosen |
| playgo | went | gone |
| playtake | took | taken |
| playwrite | wrote | written |
| playunderstand | understood | understood |
| playwin | won | won |
| playsteal | stole | stolen |
| playlose | lost | lost |
| playleave | left | left |
| playforget | forgot | forgotten |
| playtell | told | told |
| playmake | made | made |
kiedy używa się trzeciej formy czasownika w angielskim
- trzecia forma czasownika w czasie present perfect
| playLook what I've just bought! | Zobacz, co właśnie kupiłam! |
| playHave you seen John today? | Widziałeś dzisiaj Johna? |
| playSheila's already gone out. | Sheila już wyszła. |
- trzecia forma czasownika w czasie past perfect
| playMaya had known Josh for over ten years when he proposed to her. | Mia znała Josha od ponad dzieisięciu lat, kiedy jej się oświadczył. |
| playI didn't accept Rob's invitation to the cinema because I'd already seen that film. | Nie przyjęłam zaproszenia Roba do kina, bo już widziałam ten film. |
| playAfter a while I realised someone had stolen my suitcase! | Po chwili zdałem sobie sprawę, że ktoś ukradł moją walizkę! |
- trzecia forma czasownika w stronie biernej
| playMy neighbour has just been taken to hospital. | Mojego sąsiada właśnie zabrano do szpitala. |
| playAre you sure Timequake was written by Kurt Vonnegut? | Jesteś pewien, że Trzęsienie czasu napisał Kurt Vonnegut? |
| playI'm afraid I won't be understood. | Obawiam się, że nie będę zrozumiany. |
- trzecia forma czasownika w trzecim okresie warunkowym
| playIf we had known you were coming, we wouldn't have gone home. | Gdybyśmy wiedzieli, że przyjdziecie, nie poszlibyśmy do domu. |
| playIf I'd seen you there, I wouldn't have left. | Gdybym cię tam widział, nie wyszedłbym. |
| playIf you had written the message down, I would have understood it better. | Gdybyś zapisał mi tę wiadomość, lepiej bym ją zrozumiał. |
- czasowniki modalne + perfect infinitive
| playMum hasn't called me today. She must have forgotten about my birthday. | Mama dzisiaj do mnie nie dzwoniła. Pewnie zapomniała o moich urodzinach. |
| playThis bus is so slow! We should have taken a taxi. | Ten autobus się tak wlecze! Powinniśmy byli wziąć taksówkę. |
| playYou needn't have bought that dictionary. I have online access to it. | Niepotrzebnie kupowałeś ten słownik. Mam do niego dostęp online. |
- trzecia forma czasownika w future perfect
| playBy the time we get there, they will have gone home. | Zanim tam dotrzemy, oni już pójdą do domu. |
| playI will have forgotten all this before the exam. | Do egzaminu zdążę to wszystko zapomnieć. |
| playWill you have finished the repairs by tomorrow? | Skończycie naprawy do jutra? |
Chyba trochę oswoiliśmy wroga, prawda? Naszym zdaniem, nie taki diabeł straszny. Nieregularne czasowniki można opanować dzięki regularnej pracy — na pewno sobie poradzicie!
