Czasowniki nieregularne w języku angielskim

Czasowniki nieregularne w języku angielskim — tak jak prawdopodobnie w każdym innym języku, gdzie takie zjawisko występuje — to temat, który wbudza liczne emocje. Które czasowniki są nieregularne? Ile ich jest? Do czego służą poszczególne formy? I wreszczie... Jak się tego wszystkiego nauczyć?

Zacznijmy od odpowiedzi na ostatnie z pytań. Jeśli opanowaliście bohaterów „Gry o tron” i zależności między nimi, to już nic nie powinno stanowić dla Was problemu. Czasowniki nieregularne to przy nich mały pryszcz.

Podbudowaliśmy Was troszkę? Pozytywne nastawienie na pewno się przyda.

co to jest czasownik nieregularny

Czasownik nieregularny to... czasownik, który nie jest regularny. No co? Czego się spodziewaliście? ;)

Chodzi o to, że czasownik, który nie jest regularny, nie tworzy tzw. drugiej (past simple) i trzeciej (past participle) formy przez dodanie koncówki -ed/-d do formy podstawowej. Zamiast tego, czasownik nieregularny ma swoje własne formy, których trzeba się nauczyć na pamięć — to jest ten haczyk, ta zmora uczniów i uczennic.

ile jest czasowników nieregularnych w angielskim

Fachowe źródła (np. słowniki wydane przez wydawnictwa uniwersyteckie, gramatyki akademickie) podają, że czasowników nieregularnych jest w języku angielskim kilkaset. Nie znaczy to oczywiście, że wszystkie musicie wykuć na blachę. Wśród tych setek form są takie, których przeciętny człowiek nie używa w codziennej rozmowie. Do zdania matury na przyzwoitym poziomie wystarczy pewnie znać kilkadziesiąt czasowników nieregularnych, no może trochę ponad sto, ale szacujemy na oko, więc możemy się mylić. ;)

jak rozpoznać czasownik nieregularny

Jeśli liczycie na jakąś złotą regułkę, która ułatwi Wam życie, musimy Was niestety rozczarować. Nie ma zasady, dzięki której na pierwszy rzut oka rozpoznamy, czy czasownik jest regularny czy nie. Po prostu poznając nowy czasownik trzeba ze słownika lub za pomocą innego kompetentnego źródła, takiego jak nauczyciel lub nauczycielka, dowiedzieć się, czy jest to czasownik nieregularny. Zazwyczaj na pewnym poziomie nauki przy nowym czasowniku podawane są formy odmiany.

Możecie też sprawdzić, czy dany czasownik jest na liście czasowników nieregularnych — znajdziecie ją na naszej stronie lub w prawie każdym podręczniku do nauki języka angielskiego (im wyższy poziom książki, tym więcej czasownikow uwzględnia tabela).

odmiana czasowników nieregularnych

Spójrzcie na kilka przykładów czasowników nieregularnych.

Czasownik give, który należy do tej „kultowej” albo — jeśli wolicie — owianej złą sławą grupy, ma takie formy:

bezokolicznik
(forma podstawowa)
past simple past participle
give gave given

Ciekawym przykładem jest czasownik put, który ma wszystkie formy takie same:

bezokolicznik
(forma podstawowa)
past simple past participle
put put put

Niektórzy pytają być może, na czym tutaj polega nieregularność, skoro wszystkie formy wyglądają identycznie? Otóż wszystko kręci się wokół zasady, że do czasownika regularnego dodajemy końcówkę -ed/-d.

Dla czasownika regularnego, jakim jest np. look, wyglądałoby to tak:

bezokolicznik
(forma podstawowa)
past simple past participle
look looked looked

Gdyby give czy put były czasownikami nieregularnymi, musielibyśmy dodać do nich końcówkę -ed/-d, co jest błędem.

give gived gived
playput puted puted

Omówmy teraz po kolei drugą i trzecią formę czasowników nieregularnych. Przyjęło się mówić o drugiej i trzeciej formie czasownika, bo taką pozycję zajmują te formy w tabeli: gave to forma druga, given to forma trzecia — widzicie to?

druga forma czasowników nieregularnych — past simple

Drugą formę czasownika poznajemy przy okazji uczenia się czasu przeszłego Past Simple, np:

bezokolicznik past simple
buy bought
see playsaw
know knew
playchoose chose
playgo went
take took
write wrote
understand understood
playwin won
steal stole
lose playlost
leave playleft
playforget forgot
tell told
make made

kiedy używa się drugiej formy czasownika

Who took my bike? Kto zabrał mój rower?
I wrote her an e-mail a few days ago but there's been no answer yet. Kilka dni temu napisałem do niej email, ale do tej pory nie ma odpowiedzi.
Last year we went to the mountains for Easter. W zeszłym roku na Wielkanoc pojechaliśmy w góry.
I forgot to tell you yesterday that Mike won't be able to join us tomorrow. Zapomniałem ci wczoraj powiedzieć, że Mike nie będzie mógł się jutro do nas przyłączyć.
I spent a fortune on that dress, so I hope you'll like it. Wydałam fortunę na tę sukienkę, więc mam nadzieję, że będzie ci się podobała.
If I knew the truth, I'd tell you! Gdybym znał prawdę, powiedziałbym ci!
If you got up earlier, you'd have time to do exercise. Gdybyś wcześniej wstawał, miałbyś czas, żeby ćwiczyć.
Would you get angry with me if I went there alone? Byłabyś na mnie zła, gdybym tam poszedł sam?
I wish I knew the truth. Chciałbym znać prawdę.
I like cooking. If only it took less time! Lubię gotować. Gdyby tylko zabierało to mniej czasu!
If only she understood my situation! Gdyby tylko rozumiała moją sytuację!
I'd rather you told me the truth now. Wolałabym, żebyś powiedział mi prawdę teraz.
Don't you think it's high time you forgot about him? Nie sądzisz, że najwyższy czas, żebyś o nim zapomniała?
He behaves as though he knew about our plans. Zachowuje się tak, jakby wiedział o naszych planach.

trzecia forma czasowników nieregularnych — past participle

Najczęściej przy okazji wprowadzania czasu Past Simple i drugiej formy czasownika, sugeruje się przyswojenie od razu również trzeciej formy, która przyda się jak znalazł na dalszym etapie nauki.

Trzecia forma ma dość szerokie zastosowanie. Jeśli dobrze opanujecie nieregularne formy czasowników, będzie Wam dużo łatwiej tworzyć poprawne zdania w stronie biernej, okresach warunkowych i innych konstrukcjach.

bezokolicznik past simple past participle
buy bought bought
see saw seen
know knew known
choose chose chosen
go went gone
take took taken
write wrote written
understand understood understood
win won won
steal stole stolen
lose lost lost
leave left left
forget forgot forgotten
tell told told
make made made

kiedy używa się trzeciej formy czasownika w angielskim

Look what I've just bought! Zobacz, co właśnie kupiłam!
Have you seen John today? Widziałeś dzisiaj Johna?
Sheila's already gone out. Sheila już wyszła.
Maya had known Josh for over ten years when he proposed to her. Mia znała Josha od ponad dzieisięciu lat, kiedy jej się oświadczył.
I didn't accept Rob's invitation to the cinema because I'd already seen that film. Nie przyjęłam zaproszenia Roba do kina, bo już widziałam ten film.
After a while I realised someone had stolen my suitcase! Po chwili zdałem sobie sprawę, że ktoś ukradł moją walizkę!
My neighbour has just been taken to hospital. Mojego sąsiada właśnie zabrano do szpitala.
Are you sure Timequake was written by Kurt Vonnegut? Jesteś pewien, że Trzęsienie czasu napisał Kurt Vonnegut?
I'm afraid I won't be understood. Obawiam się, że nie będę zrozumiany.
If we had known you were coming, we wouldn't have gone home. Gdybyśmy wiedzieli, że przyjdziecie, nie poszlibyśmy do domu.
If I'd seen you there, I wouldn't have left. Gdybym cię tam widział, nie wyszedłbym.
If you had written the message down, I would have understood it better. Gdybyś zapisał mi tę wiadomość, lepiej bym ją zrozumiał.
  • czasowniki modalne + perfect infinitive
Mum hasn't called me today. She must have forgotten about my birthday. Mama dzisiaj do mnie nie dzwoniła. Pewnie zapomniała o moich urodzinach.
This bus is so slow! We should have taken a taxi. Ten autobus się tak wlecze! Powinniśmy byli wziąć taksówkę.
You needn't have bought that dictionary. I have online access to it. Niepotrzebnie kupowałeś ten słownik. Mam do niego dostęp online.
By the time we get there, they will have gone home. Zanim tam dotrzemy, oni już pójdą do domu.
I will have forgotten all this before the exam. Do egzaminu zdążę to wszystko zapomnieć.
Will you have finished the repairs by tomorrow? Skończycie naprawy do jutra?

Chyba trochę oswoiliśmy wroga, prawda? Naszym zdaniem, nie taki diabeł straszny. Nieregularne czasowniki można opanować dzięki regularnej pracy — na pewno sobie poradzicie!

Jak oceniasz nasz artykuł?