Jak po angielsku mówić o prawdzie i fałszu
Economical with the truth, czyli oszczędzamy tak, jak umiemy
Ostatnio spędzamy ze sobą dużo czasu w domu i prześcigamy się w wymyślaniu wspólnych gier i zabaw. Najnowszy pomysł taty to zabawa pod tytułem wykrywacz kłamstw. Średnio mi się podoba ta gierka, bo tata jakoś tak zwykle pokieruje, że to on jest tym wykrywaczem. A zasady gry są bezwzględne.
Tata należy do tych, którzy zawsze mają jakieś przeczucie, że trzeba jeszcze podrążyć, jeszcze przycisnąć delikwenta, tzn. konkretnie mnie i młodszego brata, Grześka. Na szczęście mamy z bratem sztamę i młody rozumie, co to znaczy trzymać gębę na kłódkę. Zdążyłem go też trochę przeszkolić, jak naginać prawdę w taki sposób, żeby tata nie mógł się od razu połapać. Nie było łatwo, bo młody czasem w stresie odlatuje i wrzuca taką nawijkę, że tata z marszu coś podejrzewa. Na dodatek, jeszcze do niedawna Grzesiek nie mógł znieść przeszywającego wzroku taty i szybko zaczynał się czerwienić, a wtedy już było oczywiste, że opowiada bujdy, które nie trzymają się kupy. No ale to przeszłość. Teraz radzimy sobie z bratem znacznie lepiej i częściej udaje nam się przemycić jakieś kłamstewko.
Mama na ogół jest po naszej stronie i stara się nas wybronić. To pewnie dlatego, że tata jej też nie odpuszcza – podsłuchaliśmy, jak w kuchni mówił do mamy, że woli, żeby była z nim brutalnie szczera niż kłamała w żywe oczy. Oczywiście udajemy, że nic takiego nie słyszeliśmy.
Ale żeby nie wyglądało, że całkiem żyjemy w kłamstwie, co to to nie. Możecie mi wierzyć, przysięgam!
Czy tak jak tata naszego bohatera, nie zawsze radzicie sobie z rozróżnieniem prawdy od kłamstwa? Nie ma się czego wstydzić! Niestety, nikt z nas nie jest wyposażony we wbudowany wykrywacz kłamstw, a technik mijania się z prawdą jest wiele. Bardzo łatwo ulec różnym formom manipulacji, zwłaszcza w czasach, kiedy fałszywe informacje publikowane w różnych źródłach są na porządku dziennym.
Co można zrobić? Zacznijmy od opanowania angielskiego słownictwa z tematu prawda i fałsz. ;)
Zainteresowani? Do dzieła!
| playtruth | prawda |
| playlie | kłamstwo |
Prawdopodobnie spotkaliście się z zadaniami typu prawda-fałsz, w których trzeba ocenić, czy jakieś stwierdzenie pokrywa się z treścią tekstu czy też nie. Angielska nazwa takich zadań to true or false questions.
| playtrue | prawdziwy |
| playfalse | fałszywy |
przymiotniki honest, dishonest, sincere, insincere
Szczery aż do bólu – znacie to wyrażenie? Jego angielski odpowiednik to brutally honest. Nie zawsze chcemy usłyszeć prawdę, zwłaszcza jeśli ktoś chce nam powiedzieć, co o nas myśli... Na ogół jednak prawdomówność to bardzo zacna cecha. Jakimi angielskimi przymiotnikami można opisać osoby, które wzdragają się przed kłamstwem? Spójrzcie na kilka przykładów.
| playhonest | uczciwy, szczery, prawdomówny |
| playsincere | szczery |
| playtruthful | prawdomówny |
| playtrustworthy | godny zaufania |
A teraz o kłamcach:
| playdishonest | nieuczciwy |
| playinsincere | nieszczery |
| untruthful | kłamliwy |
| untrustworthy | niegodny zaufania, niewiarygodny |
| playdeceitful | kłamliwy, oszukańczy |
oszuści, kłamcy, krzywoprzysięzcy
Dla tych, którzy w różnych sytuacjach mijają się z prawdą, przewidziano też kilka rzeczowników, np:
| playliar | kłamca |
| playcheat | oszust, szuler |
| conman con artist |
oszust, naciągacz |
| trickster | oszust, naciągacz |
| phoney | oszust, pozer |
| perjurer | krzywoprzysięzca |
prawda i kłamstwo w rozmowie
A teraz kilka kwestii dialogowych z odniesieniami do prawdy i fałszu:
| To tell you the truth,... | Prawdę mówiąc,... |
| I swear! | Przysięgam! |
| I wouldn't swear to it. I couldn't swear to it. |
Głowy nie dam sobie uciąć (czy to prawda). |
| This can't be true. | To nie może być prawda. |
| playUnbelievable! | Niewiarygodne! |
| My lips are sealed! | Nie pisnę pary z ust! Buzia na kłódkę! |
| Top secret! | Tajne przez poufne! |
czasowniki i idiomy o kłamaniu
Oczywiście, najprostszym czasownikiem, który oznacza, że ktoś nie mówi prawdy, jest czasownik lie, czyli kłamać. Spójrzcie, jak jeszcze można określić przypadłość mijania się z prawdą:
| playcheat | oszukiwać |
| Jack always cheats when we play bridge. | |
| playdeceive | oszukiwać, okłamywać |
| We were deceived by our business partner. | |
| playmislead | wprowadzać w błąd |
| He mislead us into thinking that he was in charge of the place. | |
| playpretend | udawać |
| Stop pretending you love me! | |
| playfool | nabierać, oszukiwać, zwodzić |
| You won't fool me again! | |
| manipulate | manipulować |
| Don't let them manipulate you! Be very attentive to what they say. | |
| fabricate | zmyślać; fałszować |
| He fabricated the whole story to avoid being sacked. | |
| take somebody in | nabierać kogoś, wkręcać |
| It looks like we were taken in by that guy. These aren't real stones, just some crap. |
| take somebody for a ride | nabierać kogoś, robić kogoś w konia |
| Be careful with Brian, he's taking you for a ride. | |
| pull the wool over somebody's eyes | mydlić komuś oczy |
| Stop pulling the wool over her eyes and tell her about your plans. | |
| lead somebody up the garden path | oszukać kogoś, wpuścić kogoś w maliny |
| I'm not sure I can trust Josh. I think he may be leading me up the garden path. | |
| have somebody on put somebody on |
nabierać kogoś |
| This can't be true! You're having me on! | |
| pull somebody's leg | robić kogoś w konia, nabijać kogoś w butelkę |
| I don't believe you did that. You're just pulling my leg. | |
| feed somebody a line | wciskać komuś kit |
| They fed me a line about having some technical problems at the moment. | |
| bend/stretch the truth | naciągać prawdę |
| I think they're stretching the truth not to lose our support. | |
| put on an act | udawać, ostawiać teatrzyk |
| Just ignore him. He's just putting on an act, as usual. | |
| lie through one's teeth | kłamać w żywe oczy |
| She lied to me through her teeth! I didn't believe a word she said. | |
| spin (somebody) a story spin (somebody) a tale |
opowiadać bujdy, sprzedać komuś jakąś historyjkę |
| He tried to spin me a story about having to go to hospital. | |
| live a lie | żyć w kłamstwie |
| How can you live a lie and not tell Judith you spent ten years in prison?! |
unreal, pretended i inne przymiotniki
A teraz lista przykładowych kolokacji z przymiotnikami, które oznaczają, że coś jest nieprawdziwe (ang. unreal). Sztuczne zęby, fikcyjne małżeństwo, podrobiony podpis – każdy znajdzie tu coś dla siebie.
| playfake | sztuczny, podrobiony, nieprawdziwy |
| news/passport/snow/passenger | |
| playartificial | sztuczny |
| flowers/smile/light | |
| playfalse | fałszywy, sztuczny, nieprawdziwy |
| teeth/eyelashes/beard/swearing/witness | |
| mock | udawany, pozorny; próbny |
| surprise; exam | |
| sham | pozorowany, fikcyjny |
| marriage/deal/transaction |
| dummy | podrabiany, zabawkowy |
| passenger/gun | |
| phoney | udawany, podrobiony |
| smile/address | |
| feigned | udawany, pozorowany, fałszywy |
| sickness/amusement/surprise | |
| assumed | przybrany (nieprawdziwy); udawany, pozorowany |
| name/kindness/sympathy | |
| bogus | fałszywy, fikcyjny; zmyślony |
| account/documents/passport | |
| playforged | słałszowany, podrobiony |
| signature/passport/painting |
fake news i inne sposoby wciskania kitu
Trudno do jednego worka wrzucić krzywoprzysięstwo w sądzie (perjury) i niewinne kłamstewko (white lie), którego celem może być poprawienie komuś nastroju, niemniej jednak są to formy zakłamywania rzeczywistości – mniej lub bardziej szkodliwe. Wybraliśmy dla Was jeszcze kilka przykładów:
| fib | bujda, kłamstewko |
| sweet little lie | drobne kłamstewko |
| hoax | głupi żart, mistyfikacja |
| spoof | szachrajstwo, kant; parodia, imitacja |
| shenanigans | machlojki, przekręty |
| half-truth | półprawda |
| fake news | fałszywa wiadomość rozprzestrzeniana przez media |
| misinformation | dezinformacja |
| dummy | atrapa, imitacja |
| playfront | maska (udawane uczucie); przykrywka (dla szemranego biznesu) |
And, last but not least:
| bullshit | bzdury, brednie (delikatnie mówiąc) |
podejrzenia
Jak rozpoznać łgarza? Przecież na co dzień nie mamy pod ręką wykrywacza kłamstw. Powiedzenie mówi, że aby złapać złodzieja, trzeba samemu być złodziejem (ang. It takes a thief to catch a thief). Co o tym myślicie?
Spójrzcie na słownictwo związane z podejrzeniami.
| lie detector | wykrywacz kłamstw |
| smell a rat | czuć pismo nosem, wyczuć podstęp, podejrzewać coś |
| playsuspect | podejrzewać |
| playsuspicion | podejrzenie |
| not hold water | nie trzymać się kupy |
| have a hunch have a sneaking suspicion |
mieć przeczucie, podejrzewać coś |
| fishy | podejrzany, kantowany |
Fałszywa skromność (false modesty) jest wprawdzie najmniej szkodliwym spośród rozmaitych fałszerstw, niemniej jednak staramy się jej wystrzegać. Zakończymy zatem szczerym wyznaniem: ten artykuł to kawał dobrej roboty.
Do następnego!









