Jak po angielsku mówić o jedzeniu i gotowaniu

Cooking with gas, czyli idziemy z blogiem jak po maśle

Długo unikałam podjęcia na blogu tematu gotowania, ponieważ gotować nie umiem i nie znoszę. Można by się zastanawiać, czy moja niechęć wynika z braku umiejętności czy też jest odwrotnie. Tak czy inaczej, zainteresowanym służę kilkoma anegdotami z własnego życia, związanymi z awersją do tego — pasjonującego dla wielu osób — zajęcia. Mój stosunek do tematu gotowania najlepiej wyraża fakt, że jedyna — nomen omen — niestrawna dla mnie powieść jednego z moich ulubionych pisarzy, to Pedant in the Kitchen (po polsku Pedant w kuchni), która jest ponoć, jak czytamy w opisie na stronie wydawnictwa Świat Książki, „dowcipnym i praktycznym efektem poszukiwań gastronomicznej precyzji”. Cóż, tym razem Julian Barnes, bo o tym brytyjskim autorze mowa, zupełnie nie trafił w mój gust. Ani to dla mnie dowcipne, ani praktyczne... Nuda, nuda, nuda.

Ale cóż począć? Bez jedzenia nie można długo funkcjonować, a gotowanie zaliczane jest przez niektórych do umiejętności, które ratują życie. Zakasuję więc rękawy, jak do wyrabiania ciasta, i sięgam do czeluści zasobów leksykalnych. Nie obiecuję, że wyjdzie dowcipnie, ale postaram się, żeby było praktycznie.

Liczne nazwy produktów spożywczych znajdziecie w naszym słowniku tematycznym w kategorii: jedzenie i picie: warzywa, owoce, napoje, słodycze, przyprawy. Tutaj nie będziemy przedstawiać podobnych list, ale skupimy się na innych obszarach, które są związane z tematem. Przemycimy też trochę niezbędnej gramatyki.

Na początek coś prostego, w sam raz dla kulinarnej nowicjuszki.

nazwy posiłków

Posiłki, czyli co jadamy w ciągu dnia. Nasza lista uwzględnia zwyczaje obszaru anglojęzycznego.

mealmeal

posiłek

Słodki dodatek, czyli deser jedzony po posiłku (zazwyczaj po obiedzie) to po angielsku:

snacksnack

przekąska, przegryzka

jak czytać menu

menumenu

menu, jadłospis, karta dań

Resturacyjne menu najczęściej podzielone jest na kilka działów:

W tym miejscu warto wspomnieć, że w języku angielskim w związku z jedzeniem częściej używa się czasownika have niż eat czy drink. Składając zamówienie w restauracji, powiemy np:

Również gdy opowiadamy o swoich zwyczajach jedzeniowych, użyjemy czasownika have:

sztućce — czym jemy i czym serwujemy jedzenie

spoonspoon

łyżka

knifeknife

nóż

forkfork

widelec

W menu znalazłyby się może dania, do których spożycia wystarczą ręce — w niektórych kulturach są nawet potrawy, których nie wypada jeść inaczej — jednak najczęściej posługujemy się sztućcami.

sposoby przygotowania i obróbki jedzenia

cookcook

gotować

bakebake

piec

roastroast

opiekać, piec

fryfry

smażyć

barbecuebarbecue

grillować, piec na grillu

Nie brak też kolokacji, czyli stałych połączeń wyrazów, np. przymiotników z rzeczownikami:

Dania można doprawiać w zależności od upodobań:

lokale gastronomiczne

Prawdopodobnie nawet osoby, które umieją i lubią gotować, czasem mają potrzebę zjedzenia czegoś w przeznaczonym do tego lokalu. Do wyboru jest ich wiele:

restaurantrestaurant

restauracja

cafeteriacafeteria

bufet, stołówka, kafeteria, bar samoobsługowy

canteencanteen

stołówka, jadłodajnia

who is who kulinarnego świata

Zanim zaczniecie rozpaczać, że być może status celebrity chef jest poza Waszym zasięgiem, pomyślcie, że przecież od czegoś trzeba zacząć, i to też może dawać satysfakcję. Ja na przykład bardzo dobrze sprawdzam się w roli kitchen hand, która również daje możliwości podjadania w trakcie przyrządzania potraw, nie obarczając odpowiedzialnością za ostateczny efekt kulinarnej działalności.

jak jemy — angielskie czasowniki i idiomy

Poznaliście angielski odpowiednik żarłoka, pora na odnoszące się do sposobów jedzenia czasowniki.

Coś chyba jest na rzeczy, bo w angielskim znajdziemy jeszcze jedno wyrażenie z koniem w roli głównej w kontekście jedzenia:

Całą gamę ruchów i odgłosów paszczą oddamy angielskimi czasownikami:

zdrowe odżywianie się, slow food vs fast food

Mówiąc o zdrowym i szkodliwym jedzeniu, przede wszystkim posługujemy się nazwami składników odżywczych, które są zawarte w określonych produktach. Mówimy, że coś jest bogate w (rich in) lub ubogie w (poor in):

Do dyspozycji mamy też przymiotniki, np:

Dieta (diet) kojarzy się przede wszystkim z restrykcyjnym ograniczeniem spożywania tuczących produktów, ale dieta to też sposób odżywiania się, czyli nawyki żywieniowe:

Idące z duchem czasu, restauracje i bary oferują menu dostosowane do zmienających się potrzeb klienteli, a zatem w ofercie można znaleźć dania odpowiednie dla różnych sposobów żywienia:

Jak w każdej dziedzinie życia, również w kwestii jedzenia łatwo o przesadę, która może prowadzić do nieprawidłowości:

słownictwo angielskie — ciastka, tarty, placki, babeczki

Ciasteczkowy zawrót głowy:

ale jaja — jajka na wiele sposobów

Sądząc po mnogości sposobów przygotowania jajek, produkt ten jest jednym z bardziej popularnych:

omeletteomelette

omlet

gotowanie dla leniwych

Śródtytuł może sugerować, że chodzi o slow food, chociaż osoby leniwe kulinarnie często preferują fast food, ze względu na szybką dostępność i zerowy nakład pracy własnej. Jeśli jednak wyjście na frytki jest chwilowo niemożliwe, a umiejętności samodzielnego przygotowania posiłku od A do Z pozostawiają wiele do życzenia, warto mieć w domu gotowe dania, które wystarczy przed konsumpcją podgrzać w kuchence mikrofalowej.

Decyzję o tym, czy akceptujemy czasem szkodliwy wpływ takich produktów na zdrowie każdy musi podjąć we własnym zakresie.

angielskie słownictwo — o smakach się dyskutuje

tasting spoontasting spoon

łyżka do próbowania potraw

disgustingdisgusting

obrzydliwy, ohydny, wstrętny

blandbland

bez smaku, nijaki

tastytasty

smakowity, smaczny

deliciousdelicious

smaczny, pyszny

Przymiotniki do pochwały jedzenia:

Przymiotniki, którymi można skrytykować jedzenie:

Oczywiście, są jeszcze smaki:

bitterbitter

gorzki

soursour

kwaśny

spicyspicy

ostry, pikantny

saltysalty

słony

Wszystko pięknie ładnie, ale jedzenie ma też ciemną stronę. Perystaltyka jelit, trawienie, biegunka, zatwardzenie — mówi Wam to coś? Nawet jeśli na razie nie mówi, z pewnością coś powie w przyszłości.

Naszym zdaniem, na drożność przewodu pokarmowego dobrze wpływa odrobina gramatyki. A zatem, częstujcie się.

rzeczowniki policzalne i niepoliczalne — jedzenie, produkty żywnościowe

Mówiąc o jedzeniu, nie można pominąć ważnego w języku angielskim zagadnienia gramatycznego, a mianowicie rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych.

Zacznijmy od kilku przykładów:

Jeśli można do czegoś odnieść określenie ilościowe kilka, znaczy, że można też dokładnie policzyć te produkty — co w przypadku na przykład przepisu kulinarnego ma znaczenie.

Są jednak produkty żywnościowe (zaliczamy do tej grupy np. płyny), których policzyć się nie da. W przepisie znajdziecie wtedy wskazówkę, że trzeba wziąć danego składnika trochę lub odrobinę:

Sposobem na ilościowe ogarnięcie takich niepoliczalnych produktów jest umieszczenie ich w pojemnikach lub podzielenie na policzalne jednostki miary, co daje takie rezultaty:

Przyznacie, że łyżka wody to nie to samo co szklanka wody, a w obu przypadkach można powiedzieć, że tej wody jest trochę — i bądź tu mądra, potencjalna mistrzyni kulinarna!

W angielskich przepisach kulinarnych znajdziecie ponadto jeszcze bardziej dokładne miary produktów:

Szczypta soli, ziarnko ryżu, garść mąki... Ktoś powie, że to za mało, żeby cokolwiek upiec czy ugotować. Jak po angielsku powiedzieć, że czegoś jest za mało? Znów ważny jest podział na rzeczowniki policzalne i niepoliczalne:

rzeczowniki policzalne:

rzeczowniki niepoliczalne

No więc jeden powie, że za mało, a ktoś inny, że... lepszy rydz, niż nic! Bo jak nic nie ma, to nawet podział na rzeczowniki policzalne i niepoliczalne jest nieistotny. Jest nam wszystko jedno.

Czasem lepiej jednak zrezygnować z dodatkowego ciasta, bo co za dużo, to niezdrowo. Wydęty brzuch, podwyższony cholesterol, ciągłe zmęczenie? Przyczyną może być zła dieta — i znów kłaniają się rzeczowniki policzalne i niepoliczalne.

Rzeczowniki policzalne:

Rzeczowniki niepoliczalne:

Niby nie da się czegoś policzyć, ale jakoś wiadomo, że się tego zjadło za dużo, prawda?

kulinarne powiedzenia po angielsku

Żywność, jedzenie i gotowanie zajmują w naszej świadomości i życiu dużo miejsca. Również język obfituje w kulinarne powiedzenia:

Uff.. Czy naprawdę napisałam taki elaborat o jedzeniu i gotowaniu?! A jeszcze zostało na kontynuację — będzie dokładka.