Angielskie czasowniki frazowe w języku potocznym

Are phrasal verbs worth sussing out? Check it out!

Ważną rolę w języku angielskim pełnią czasowniki frazowe (po angielsku phrasal verbs). Nie można ich ignorować, skoro powstają słowniki poświęcone tylko tej części mowy, i obejmują one tysiące haseł.

co to jest phrasal verb

Mówiąc w uproszczeniu, phrasal verb to czasownik, do którego ,,coś się przyczepiło”. Ten drobny dodatek, którym jest przyimek lub partykuła przysłówkowa (ale nie przejmujcie się nazewnictwem), np. on, in, for, with, apart, forward, up, off, by, to, out, trzyma się czasownika na tyle skutecznie, że często zmienia zupełnie jego znaczenie.

Spójrzcie na kilka popularnych przykładów dla ilustracji zagadnienia.

Kombinacji z czasownikami look, take i put jest oczywiście więcej – wystarczy zajrzeć do dobrego słownika.

kiedy używamy phrasal verbs

Być może nasuwa Wam się teraz pytanie, na ile niezbędna jest znajomośćphrasal verbs. Czy są one niezastąpione? Jest to bardzo dobre pytanie. Wiele czasowników frazowych ma swoje odpowiedniki jednowyrazowe, np.

Skoro zatem mamy „zwykły” czasownik, po co zawracać sobie głowę jakimiś udziwnieniami? Sęk w tym, że w codziennym języku, w konwersacji, bardzo często używane są phrasal verbs, nawet gdy mają jakiś odpowiednik w postaci ,,zwykłego” czasownika. Kiedy słyszymy pukanie do drzwi, powiemy:

zamiast

A przecież oba czasowniki mają takie samo znaczenie: wejść.

Często jest to kwestia stylu. Czasowniki frazowe częściej niż ich jednowyrazowe odpowiedniki, pojawiają się w wypowiedziach w stylu nieformalnym. Jeśli przysłuchalibyście się codziennym, potocznym rozmowom native speakerów, z pewnością usłyszelibyście mnóstwo takich czasowników.

Styl formalny poznacie natomiast po doniosłości, a nawet pewnej sztywności. Gdyby ktoś dał nam do przeczytania list, którego adresatem jest urzędnik, od razu zorientowalibyśmy się, że nie jest to tekst pisany do osoby, z którą łączą nas bliskie relacje. Język stylu formalnego obfituje w słownictwo bardziej wyszukane od tego, którym posługujemy się w codziennej interakcji, zdania są w nim wygładzone, stosujemy bardziej zaawansowane związki frazeologiczne, nie używamy form skróconych. W stylu formalnym przeważa bezosobowa strona bierna.

Na wyświetlaczu w samolocie zobaczymy np. taką wiadomość:

Raczej mało prawdopodobne jest, żeby czasownik extinguish pojawił się w prośbie o zgaszenie papierosa, która pada w codziennej rozmowie – wtedy właściwy będzie czasownik frazowy o tym samym znaczeniu: put out.

Trzeba tu jednak wspomnieć, że wiele czasowników frazowych ma charakter neutralny, a więc pojawiają się w różnych typach wypowiedzi, a niektóre czasowniki frazowe są charakterystyczne dla stylu formalnego, np:

Takie czasowniki znajdziemy np. w różnego rodzaju umowach czy innych pismach urzędowych.

phrasal verbs w języku potocznym

Spójrzmy teraz na czasowniki frazowe, które są zdecydownanie nieformalne i raczej nie mają „przylizanych” odpowiedników, ponieważ znaczeniowo przynależą do języka kolokwialnego. Zakuwać, wałkonić się, spieprzyć (pardon my French!), dostać cykora - tego raczej nie powinniśmy usłyszeć w rozmowie z szefem, urzędnikiem, itp. Taki język zarezerwowany jest dla osób, między którymi jest pewna zażyłość.

Wybraliśmy dla Was na razie około dwudziestu przykładów, żeby nie przytłoczyć nadmiarem. Naszym zwyczajem, dla łatwiejszego zapamiętania, podzieliliśmy je na subiektywne kategorie tematyczne:

bez pracy nie ma kołaczy

siła przyciągania

Przy okazji warto może wspomnieć, że czasowniki frazowe, podobnie jak wyrażenia slangowe, na przestrzeni lat mogą zmienić znaczenie. Znajomy Anglik opowiadał mi kiedyś, że w czasach jego młodości, czyli kilkadziesiąt lat temu, hit it off znaczyło uprawiać seks. Kiedy więc nastoletnia córka oznajmiła mu, że hit it off z nowym kolegą w klasie, troskliwemu ojcu podskoczyło nieco ciśnienie. Tymczasem – jak widzicie we wpisie w tabeli powyżej – dziś hit it off używa się w innym kontekście.

napięte relacje

W tej kategorii na pewno można by uwzględnić prawdopodobnie najbardziej znane angielskie przekleństwo, czyli siedem gwiazdek:

Co poza tym?

pamiętna impreza

żądza pieniądza

Mamy nadzieję, że tym artykułem zachęcimy Was do poznawania czasowników frazowych. Jak widzicie, można nimi wiele wyrazić.