Jak po angielsku mówić o ochronie środowiska
Do dzieła, czyli reduce, reuse, recycle
Nie będziemy udawać, że o klimacie i zagrożeniach, które na niego czyhają, wiemy więcej od naukowców. Dziś jednak po prostu nie wypada pominąć tematu ochrony środowiska, który – szczęście w nieszczęściu – jest na ustach młodzieży, myślącej z niepewnością o własnej przyszłości na naszej planecie. Zaangażowanie młodych ludzi w działania, których celem jest ograniczenie wyzysku dóbr naturalnych i dalszej dewastacji środowiska, raduje serce.
Dla Was – młodych, a także dla wszystkich, którym nie jest obojętny los ludzkości, przygotowaliśmy przegląd angielskiego słownictwa związanego z tematem. Mamy nadzieję, że zainspirujemy Was do pogłębiania słownictwa dotyczącego kryzysu klimatycznego, na przykład poprzez czytanie artykułów w anglojęzycznej prasie. Niektóre dzienniki mają osobne działy poświęcone temu zagadnieniu – to także pokazuje jego wagę.
earth, wind and fire – natura po angielsku na poziomie podstawowym
Na początek kilka podstawowych pojęć.
| air | powietrze |
| I'm not feeling well. I need to get some fresh air. | |
| river | rzeka |
| The children went skating on the frozen river. | |
| sea | morze |
| We spend every summer by the sea. | |
| tree | drzewo |
| They've cut down most of the trees along the road. | |
| desert | pustynia |
| The desert stretched as far as the eye could see. | |
| water | woda |
| They had no access to drinking water for over a week. | |
| temperature | temperatura |
| The temperatures in the north of the country reached 38°C. | |
| forest | las |
| We walked through a dense forest, listening to the sounds of birds and wild animals. | |
| energy | energia |
| There are a lot of ways of saving energy used by a household. |
Ponieważ temat wymaga sporej wiedzy, również słownictwo, którym posługujemy się do przedstawienia argumentów, wychodzi poza poziom podstawowy. Do tworzenia wypowiedzi o zagrożeniach i ochronie środowiska przyda się znajomość języka angielskiego co najmniej na poziomie B1, czyli średnio zaawansowanym.
Spójrzcie na nasz wybór słownictwa, które ułatwi Wam przedstawianie swojego zdania.
ochrona środowiska po angielsku – czasowniki
Zacznijmy od czasowników, a konkretnie od trzech, których używa się jako zachęty do dbania o naturę. Co możemy zrobić, żeby pomóc planecie?
| reduce | ograniczyć, zredukować |
| How can I reduce individual electricity usage? | |
| reuse | ponownie wykorzystać |
| I try to reuse plastic containers instead of throwing them away. | |
| recycle | przetworzyć, powtórnie wykorzystać |
| Don't dispose of these newspapers. They can be recycled. |
Spójrzcie na kolejne czasowniki, bez których trudno wypowiadać się w temacie ochrony środowiska:
| waste | marnować |
| I don't want to waste water, so I just take a quick shower twice a day. | |
| save | uratować, ocalić |
| Let's hope it's not too late to save the planet. | |
| protect | chronić |
| We must do all we can to protect nature if we want humankind to survive. | |
| plant | sadzić |
| We are going to plant several trees in the back garden. | |
| rise | wzrastać, rosnąć |
| Sea levels are rising because polar ice caps are melting. | |
| melt | topnieć |
| Polar ice caps are melting due to a rise in temperatures. |
I jeszcze kilka bardziej zaawansowanych czasowników, odnoszących się do szkodliwych procederów:
| deforest | wylesić |
| A considerable part of the Amazon rainforest has been deforested. | |
| contaminate | skazić, zanieczyścić |
| The area was contaminated due to a failure of a reactor at the nearby nuclear power station. | |
| dump | wyrzucać |
| Toxic litter is being dumped in the forests. | |
| deplete | wyczerpać, uszczuplić, zubożyć |
| Natural resources are being depleted by industry. | |
| exploit | korzystać; wyzyskiwać, nadużywać |
| The way humans exploit nature has been proved to cause outbreaks of new diseases. |
natura i ochrona środowiska w angielskich rzeczownikach
W ostatnich latach popularność zdobył rzeczownik greenwashing, czyli tzw. ekościema – przyciąganie klientów do określonych produktów czy firm pod pozorem działania na rzecz ochrony środowiska czy produkcji zgodnej z zasadami ekologii. Jakie jeszcze rzeczowniki warto znać?
| pollution | zanieczyszczenie |
| There's a link between air pollution and lung diseases. | |
| pollutant | substancja, która zanieczyszcza środowisko |
| Air transport is a source of a number of pollutants. | |
| environment | środowisko |
| It should be everyone's duty to care about the environment. | |
| ecosystem | ekosystem |
| The manufacturing company is taking steps to eliminate damage to the local ecosystem. | |
| drought | susza |
| Last year's drought damaged all crops in the area. | |
| flood | powódź |
| If such heavy rains continue, there's very likely to be a flood. | |
| heatwave | fala upałów |
| A record-breaking heatwave hit the northwest of the country last July, with temperatures as high as 42°C for several consecutive days. | |
| famine | głód |
| Caused by many factors including drought, crop failure, military conflicts or epidemic, famine remains a threat in many parts of the world. | |
| extinction | wymarcie, wyginięcie |
| Due to an ongoing climate change, numerous species of plants and animals are in danger of extinction. | |
| exhaust fumes fumes | spaliny |
| Exhaust fumes contain substances harmful to people's health and the environment. | |
| contamination | skażenie, zanieczyszczenie |
| The failure of a nuclear reactor caused contamination of a vast area. | |
| waste | odpady; marnowanie, strata |
| Are you aware of how much packaging waste is generated by an average household? |
ochrona środowiska w angielskich kolokacjach
Czytając artykuły dotyczące zmian klimatycznych i ochrony środowiska, natkniemy się na mnóstwo określeń, które składają się z więcej niż jednego wyrazu. Już słowo klimat daje pole do popisu:
| climate change | zmiana klimatu |
| climate summit | szczyt klimatyczny |
| climate denier | osoba, która zaprzecza zmianie klimatu |
| climate strike | strajk klimatyczny |
| climate migrant climate refugee |
osoba zmuszona zmienić miejsce zamieszkania (region lub kraj), ponieważ ze względu na zmianę klimatu życie w dotychczasowym miejscu stało się niemożliwe |
Omawiając temat, nie można pominąć tych kolokacji:
| global warming | globalne ocieplenie |
| greenhouse effect | efekt cieplarniany |
| greenhouse gas | gaz cieplarniany |
| ozone layer | warstwa ozonowa |
| acid rain | kwaśny deszcz |
| fossil fuel | paliwo kopalne |
| carbon footprint | ślad węglowy |
| natural resources | zasoby naturalne |
ochrona środowiska w angielskich przymiotnikach
Pora na tematyczne przymiotniki.
| plastic | plastikowy |
| Plastic bottles take 10 to 1,000 years to decompose, which makes them detrimental to the environment. | |
| toxic | toksyczny |
| The lake was polluted with toxic waste from a nearby factory. | |
| extreme | ekstremalny |
| Climate change affects the frequency of extreme weather events such as tornadoes, cyclones or blizzards. | |
| polluted | zanieczyszczony |
| This is one of the most polluted cities in Europe. | |
| environmental | środowiskowy, dotyczący środowiska |
| The country is faced with one of the most serious environmental disasters in recent years. | |
| environmentally-friendly eco-friendly |
przyjazny dla środowiska |
| Reusable containers are eco-friendly, as opposed to single-use plastics. | |
| extinct | wymarły |
| As a result of climate change, a lot of animal species may soon become extinct. | |
| unleaded | bezołowiowy |
| Our car runs on unleaded petrol. | |
| energy-efficient | energooszczędny |
| We use energy-efficient light bulbs in our offices. |
Przyda się także kilka przymiotników z końcówką -able, które tworzymy od czasowników, żeby powiedzieć, że coś jest możliwe do zrobienia, np.
| wash | myć, prać |
| washable | zmywalny; nadający się do prania |
Zgodnie z tą zasadą powstały poniższe przymiotniki, które świetnie pasują nam do tematu:
| reusable | wielorazowego użytku |
| Reusable shopping bags are environmentally friendly. | |
| recyclable | nadający się do przetworzenia |
| I try to buy things made from recyclable materials. | |
| biodegradable | biodegradowalny |
| The company takes pride in a new line of biodegradable products. | |
| sustainable | zrównoważony (taki, który nie narusza równowagi ekologicznej) |
| Wind is the most sustainable source of energy. | |
| renewable | odnawialny |
| Renewable resources include wood, water or soil. | |
| disposable | jednorazowy (od czasownika dispose of something, czyli pozbyć się czegoś) |
| What can disposable nappies be replaced with? |
klimat w angielskiej metaforze i idiomach
Z klimatem spotkamy się także poza kwestiami środowiska naturalnego. Tego słowa użyć można w przenośni, odnosząc się do ogółu zjawisk w jakimś kontekście:
| climate | klimat; nastroje, sytuacja |
Mamy zatem np:
| political climate |
| social climate |
| economic climate |
Na koniec artykułu coś dla bardziej zaawansowanych. Wybraliśmy dla Was kilka idiomów z naturą w tle.
| steal somebody's thunder | skraść komuś jego moment, uprzedzić go z czymś, co sam planował zrobić |
| My brother stole my thunder when he told the family he was getting married. I was waiting for the right moment to do the same. | |
| not be seen for dust | umknąć, aż się za kimś kurzy |
| If she tells him she wants to start a family, she won't see him for dust. | |
| skate on thin ice | stąpać po cienkim lodzie |
| I wouldn't talk to the boss like that if I were you. You're skating on thin ice. | |
| not hold water | być bez sensu, nie trzymać się kupy |
| His arguments don't hold water. He's trying to manipulate you. | |
| sell somebody down the river | wydać kogoś, zdradzić kogoś |
| Her colleagues promised to stand by her when she stood up to the boss but they sold her down the river. | |
| sail close to the wind | igrać z ogniem; działać na granicy prawa |
| They're sailing close to the wind selling this product without a business licence. | |
| cost the earth | kosztować fortunę |
| Have you seen Derek's new car? I'm sure it cost the earth. |
Jeśli się dobrze zastanowić, niektóre z przedstawionych idiomów da się wykorzystać w wypowiedzi o ochronie środowiska. Potraktujcie to jako wyzwanie. Chętnie przeczytamy Wasze propozycje w komentarzach.
